Bến Ninh Kiều, Cần Thơ là nơi tôi có rất nhiều kỷ niệm vui buồn khi bắt đầu xuống dạy tại Viện Đại Học Cần Thơ từ năm 1967 đến lúc tìm cách vượt biên năm 1978…
Chính tại nơi đây, năm 1978, lần đầu tiên giữa ban ngày ban mặt gia đình tôi liều mạng xuống “cá nhỏ” để ra “cá lớn” đậu ngoài khơi vàm, không mấy xa chợ Cần Thơ. Nhưng than ôi, khi leo qua cá lớn thì bị dưa luôn về Chấp Pháp, trên đường vô Cái Răng.
Vạn sự khởi đầu nan…
Chiếc ghe 69 người
Gia đình Nguyễn Thượng Chánh, 1978
Sinh hoạt với các em sv Nông nghiệp đại học Cầnthơ
Đi chợ bên nhà ngày xưa
Đàn ông i chợ …vợ thêm lo
Ngày xưa tại quê nhà, chuyện chợ búa, bếp núc, lo cơm nước, rửa chén là chuyện của đàn bà con gái. Đàn ông con trai ít ai dám xía vô lắm. Có thương vợ cũng hổng dám nhảy vô để giúp vì sợ bị gia đình và thiên hạ dèm pha xỉa xói.
Lỡ kẹt lắm thì nình ông mới xách giỏ đi chợ, dĩ nhiên là theo...lệnh bà. Bà đưa tiền và dặn phải mua cái nầy cái nọ thì mình phải làm y như vậy đúng theo “quyền lực mềm” để tránh chiến tranh.
Thuở đó, xách giỏ vô chợ mắc cở thấy mồ tổ, đôi khi còn bị mấy con nhỏ bạn hàng trêu ghẹo (dê?), chế ngạo nữa.Tụi nó nói là đàn ông đì mà đi chợ, là đàn ông gì mà trả giá kỳ kèo còn hơn đàn bà con gái nữa, v.v...Tiền bạc đưa ra, thối lại đều theo lối tính rợ, chớ có xài áy tính, có receipt gì đâu nên dễ bị thối thiếu lắm. Nhứt là đàn ông con trai thì lại càng dễ bị gạt hơn. Chẳng lẽ mình đứng đó mà đếm tới đếm lui hoài sao, coi sao cho đặng...Thôi, họ thối bao nhiêu thì họ biết, mình mau mau thồn hết vào túi rồi vọt lẹ cho rồi, để tránh cái cười...nhạo báng của con nhỏ bán hàng quê lắm. Họ ăn gian thì họ mang tội.
Đôi khi, tiền còn dư được chút đỉnh thì mình giữ lấy, kể như tiền tip, đủ uống ly nước mía hay làm một cái cà phê phé nại hoặc xây chừng bên lề đường. Nếu hổng đủ tiền lẻ thì làm một cái lưng chừng cũng đỡ ghiền...(phé nại: cà phê sữa, lưng chừng:1/2 ly cà phê đen nhỏ, xây chừng: cà phê đen nhỏ nguyên ly).
Nụ cười tươi mát của cô chủ quán và nước trà free, uống bao nhiêu, ngồi bao lâu cũng được.
Bến Ninh Kiều/Cần Thơ trước 75 (photo PTG Dương Minh Trị)
Mấy năm đầu sau 75, đồ đạc trong nhà đem bán bớt hết nên ít có nhà nào còn xài tủ lạnh. Mỗi ngày mấy bà, mấy cô, mấy dì, mấy mợ, mấy thím, mấy chị, mấy em gái thường hay xách giỏ đi chợ, mua đồ đủ ăn trong ngày chớ ít ai có cái lệ mua trữ để ăn cả tuần như tại hải ngoại. Cánh đàn ông con trai thì ở nhà làm chuyện khác hay phì phà điếu thuốc mơ tưởng chuyện vượt biên…
Mà các bạn có biết không, chợ là nơi để mấy bà gặp nhau mỗi ngày, nhỏ to tâm sự, “tám”, chem chép với nhau, bàn chuyện đàn bà, chuyện đánh ghen, chuyện con mẹ kia chài thằng cha nọ, chuyện con nhỏ nầy sao nó ngựa quá thấy mà phát ghét, v.v... Rồi thì sẵn dịp ngồi xề xuống sạp làm bậy một tô bánh canh giò heo, cháo lòng, hoặc một tràng bánh hỏi thịt nướng thơm phức để rồi còn có sức mà… nói tiếp nữa chứ.
Ngày đó, bà xã tui thường đạp xe mini đi chợ một mình. Ngày cuối tuần, người gõ lấy xe honda hai bánh chở vợ đi chợ. Sau nầy thì vợ mua cho chiếc Vespa Super (xe cũ mà) để đi cho le với thiên hạ. Thầy tử vi, nói tui có số “Cung cư thê” số nhờ vợ sướng lắm, mà đúng vậy cho tới ngày nay.
Tới nơi, hai đứa thường tìm cái gì lót bụng trước đã... Sau đó tìm chỗ đậu xe, và bả dặn tài xế ra chờ tại ngã tư Phan đình Phùng/Nguyễn an Ninh, ở đó tha hồ mà nhìn ngắm các cô đi qua các bà đi lại để giết thời giờ. Khỏi cần biểu, cưng ơi!
Thời điểm đó, hai vợ chồng sống tại thị xã Cần Thơ. Nhà lồng chợ nằm ở dưới bến Ninh Kiều.
"Cần Thơ có bến Ninh Kiều,
Có dòng sông đẹp với nhiều giai nhân."
Ôi thôi, bạn hàng buôn bán ì xèo, loạn xà ngầu cả dưới bến lẫn ngay trên bờ quanh chợ.
Bà xã kể rằng bả đi chợ quá thường xuyên, mua dễ nên bạn hàng quen mặt và rất thích nên mỗi khi thấy mặt bả là họ kêu réo um xùm mời cô Tư mua mở hàng dùm...
Bánh cống
Chiều chiều, thì bến Ninh kiều trở thành nơi chốn bán đồ nhậu, bánh xèo, bánh cống, mì cháo, sò huyết, ốc len.v,v…
Dọc theo mé sông (nơi ngày nay là công viên có tượng Bác Hồ) thì có nhiều băng đá hay bờ lề ciment cho khách ngồi hứng mát hay trai gái tâm sự, mò móc. Mía ghim và đậu phọng rang là hai món chánh thường thấy mấy cô bé trẻ tuổi đến mời mọc, nài ép mình mua.
Đó là chuyện của những ngày xưa thân ái ở quê nhà, lúc hai đứa còn đang ở lứa tuổi 30.
Nay thì hai vợ chồng đã bước vào thất thâp cổ lai hy, và có cháu nội, cháu ngoại hết rồi.
Thời gian qua mau thật phải không các bạn./.
Bến Ninh Kiều ngày nay (Photo dulich.vn.com)
Montreal, 2015
