Cà-phê là một chất kích thích hưng phấn, nó giúp cho chúng ta cảm thấy bớt mệt mỏi, tinh thần tỉnh táo và bớt buồn ngủ...
Cà-phê tại gia (photo NTC 2013)
***
Trong mùa thi cữ, sinh viên hay dùng cà-phê để có thể thức khuya gạo bài…
Trong hãng xưởng, công nhân thường được phép nghỉ xả hơi 15 phút sau hai tiếng đồng hồ làm việc, gọi là pause de café hay coffee break để nghỉ xả hơi, để uống cà-phê hay để tán ngẫu, vân vân.
Cũng có khi nhờ ai giúp mình một việc nào đó, thì mình hay trả công cho họ bằng một ít tiền cà phê cà pháo hay tiền tip cho nó vui vẻ cả làng.
Nhưng cà-phê dễ bị ghiền nếu uống thường xuyên.
Tới cữ ghiền, nhất là vào buổi sáng mà không có cà-phê thì kể như không thể làm việc gì được hết, vì chúng ta sẽ bị ngầy ngật, bần thần, uể oải, nhức đầu, buồn ngủ, cay mắt, ngáp vắn ngáp dài khó chịu lắm! Và phải đi làm một tách cà phê đã, rồi sau đó…máy mới nóng mà chạy được.
Có người ghiền nặng hơn thì cần phải uống 5-6 cữ trong một ngày, còn ghiền nhè nhẹ thì chỉ cần uống một cữ vào buổi sáng thôi là đủ.
Dân Phần Lan (Finlande) uống nhiều cà-phê nhất thế giới...Họ tiêu thụ trung bình khoảng 11,3kg/năm/người, tương đương với 5 tách/ngày.
Cà phê tại Bắc Mỹ
Tại Montréal, muốn uống cà phê ngon thì phải uống trong các tiệm chuyên bán cà phê như Starbucks, Second Cup hoặc Café Dépôt chẳng hạn, còn nếu vô tiệm McDonald hay một nhà hàng nào đó mà làm một ly thì thật là uổng tiền lắm.
Nhưng vài năm trước đây, McDođãthông báo trước bá tánh là đại công ty nầy đang o bế và nâng cấp món cà phê của họ lên với mục đích chính là để lượm thêm bạc cắc và hy vọng có thể giựt bớt khách của các công ty đàn anh chuyên trị cà phê. Danh xưng của nó là McCafé, nằm chung một chỗ với nhà hàng fast food McDo. Đây là một khu vực nho nhỏ chuyên bán cà phê và bánh ngọt.
Thật đúng là cách để móc túi của bá tánh theo...kiểu tư bản!
Cũng có một số tiệm cà phê Canada cho phép sinh viên đem laptop vô vừa nhâm nhi cà phê vừa ngồi học bài cả buổi, thí dụ như Starbucks, Café Dépôt… Và hầu hết các tiệm cà phê tại Montréal đều có Wi Fi.
Nói chung theo nhận xét của một số dân ghiền, cà phê ở Bắc Mỹ uống không mấy ngon, uống không đã bằng cà phê ở bên nhà... Nhưng có lẽ không đúng lắm vì còn tùy loại cà phê nào và cũng tùy vào khung cảnh nơi chỗ uống nữa.
Không biết sống ở hải ngoại đã có bạn nào dám chịu thử hết các loại cà phê thường thấy liệt kê trong các cửa tiệm chưa?
Còn vợ chồng tác giả thì chịu thua thôi!
Mỗi lần vô tiệm Starbucks hay Second Cup ở Montréal thì bị chóa mắt khi nhìn lên bảng có hơn 30 món cà phê làm mình rất bối rối chẳng hiểu và chẳng biết là nên chọn loại cà phê nào cả.
Thôi thì cứ bổn cũ mà soạn lại, mình chọn những thứ đã quen thuộc như cà phê Moka hay Java regular, capuccino, espresso hoặc café latté (cà phê sữa) cho chắc ăn để khỏi bị hố và khỏi sợ bị quê trước đám khách đang chờ phía sau...
Còn những tên quá xa lạ như Caramel Correto, Con Panna, Americano, Moccaccino, Mocha, Café Verona, Espresso Macchiato, Gazabo blend, Terraza blend, v.v…là cái giống chi mà chẳng hiểu mô tê gì cả!
Tháng giêng năm 2013, Starbucks đầu tiên vừa mới được khai trương tại Sài Gòn và đến tháng 8 thì có thêm một cửa hàng thứ hai nữa, giá cả cũng ngang ngữa với Starbucks bên Mỹ.
Tháng 11/2013, Dunkin’Donuts cũng lót tót theo sau.
“…Ở thành phố lớn nhất và năng động nhất của cả nước này, người ta có thể uống một ly cà phê bình dân ở vỉa hè, chỉ có giá từ 8.000 –10.000, cũng có thể vung tay uống một ly cà phê có giá từ 30.000 – 80.000 đồng, thậm chí tính bằng tiền USD, tùy vào nhu cầu, hoàn cảnh… Dù thế nào, sự thoải mái vẫn được đặt lên hàng đầu. Cho dù cà phê Starbucks tự hào là đã rất thành công, được ưa chuộng ở nhiều nước trên thế giới, chưa chắc điều đó thành hiện thực ở Sài Gòn, với cách phục vụ ‘ngược’ lại với ‘gu’ thưởng thức cà phê của những thượng đế của mình…” (ngưng trích-Lê Ngọc Dương Cầm- Starbucks lạc lõng giữa “gu” uống cà phê của người Sài Gòn-Giaoduc.net.vn)
Cà phê bình dân cạnh tranh với Starbucks?
“Sài Gòn: Cà phê “TAKE AWAY” rộn ràng trên các hè phố”
Một điểm bán cà phê mang đi ở đường Nguyễn Thái Sơn - Gò Vấp (photo VB)
“SAIGON -- Ngoài trà chanh chém gió thì cà phê "take away" là xu hướng kinh doanh mới đang nở rộ ở Sài Gòn. Không cần tốn chi phí mặt bằng và thuê nhân viên, kiểu bán cà phê cho khách mang theo đi làm mỗi buổi sáng đã ngày càng thịnh hành.
Theo VNExpress.net, kiểu kinh doanh mới, thật gọn nhẹ này xuất hiện ở nhiều tuyến đường thuộc quận Bình Thạnh, Gò Vấp, Phú Nhuận, Tân Bình... Không chỉ quán cóc, vỉa hè, cà phê rang xay tại chỗ mà ngay những nơi có không gian cho khách ngồi nhâm nhi, tán gẫu cũng đề biển “Cà phê mang đi…”(ngưng trích-Vietbao.com)
Các tiệm cà phê hơi đặc biệt
Nghe nói ngày nay bên nhà có nhiều loại cà phê rất độc đáo với những cái tên thật bí hiểm, như cà phê đẹp, lãng mạn, cà phê sân vườn, cà phê lề đường, cà phê cát bụi, cà phê chòi, cà phê võng, cà phê giường, cà phê nằm, cà phê sexy, cà phê ôm, cà phê internet, cà phê đọc báo, cà phê sách…
Rồi còn có cả cà phê cún yêu(dogi café) ở Phú Nhuận nữa.
Khách hàng thường là các cô cậu thuộc lứa tuổi teen đến để nựng và thư giãn với chó cưng.
Nhưng độc đáo nhứt phải là “café cầu tiêu” hay cafe toilet thấy xuất hiện ở thủ đô Hà Nội.
“…Có lẽ Việt Nam đi trước thế giới trong việc xây dựng những quán café lấy ý tưởng từ toilet. Bởi vài năm trước, ở Hà Nội, Cafe toilet đã được khai trương với kệ rượu ở quầy bar là những bồn tiểu, gạt tàn lên những bồn vệ sinh tí hon và tường được trang trí bằng những hình ảnh kiểu graffiti mà với nhiều người, nó như những hình vẽ bôi bẩn. Âm nhạc ở đây thì... khỏi nói, luôn là hip-hop ầm ầm, náo nhiệt đến đinh tai, nhức óc…” (ngưng trích- Theo Người Đưa Tin- Kinh dị café toilet ở Hà Nội- Vietnamnet.vn)
Còn bên Mỹ thì có các quán cà phê ‘mát mẻ’ của người Việt như quán café Lú ở Santa Ana và quán Di Dang 2 ở Garden Grove/Cali, ở đó được các cô tiếp viên trẻ đẹp trong hai mảnh bikini thật hấp dẫn bưng cà phê ra phục vụ khách…
Mời các bạn xem vidéo bên dưới:
Vidéo: Sexy Vietnamese Cafes Revisited Cafe Lu FOX 11 News
Được thưởng thức cà phê ngon, được nghe nhạc du dương cũng như được...ngắm ngía các nàng đủ mọi chỗ để phê đủ mọi thứ, vân vân và vân vân.
“…Tại thành phố Montréal, Canada cũng có những quán cà phê hết sức ‘mát mẻ’. Theo lời tường thuật của các thổ công người Việt ở thành phố Montréal, thì các quán cà phê ở đây còn kiêm việc bán thức ăn, nơi mà các cô bồi bàn người Tây đã ăn mặc quá giản dị: Nhiều cô bồi bàn chỉ quàng có cái khăn quàng cổ trên người mà thôi. Được biết luật của tỉnh bang Québec là các cô bồi bàn bắt buộc phải mặc một cái gì đó trên người. Cho nên họ có quyền không ..mặc quần áo mà cũng không vi phạm luật lệ…” (theo tin Thời Báo Online)
Ngược lại với phong cách cà phê sexy, thì từ nhiều năm nay tại các thành phố lớn Nhật Bản có loại cà phê tỳ-nữ. Các nàng phục vụ là những cô gái trẻ từ 17-18 tuổi, trang phục kín đáo theo phong cách truyện trong tranh. Cung cách phục vụ thì hết xẩy, các nàng rất ư là lễ độ ân cần và đối đãi với khách như những vị thượng-đế dù cho các chàng còn rất non trẻ.
@home (at home) là một trong những chuỗi quán cà phê tỳ nữ lớn nhất ở xứ Phù Tang.
Trước 75, ở Việt Nam không thấy có những loại cà phê quái lạ kể trên, mà chỉ có cà phê lề đường, cà phê quán cóc, cà phê bụi, cà phê vỉa hè, cà phê đường hẽm, cà phê bình dân, và cà phê nhà mà thôi. Muốn sang hay muốn cho le thì có tiệm Givral hay Brodard, ở đó có thể vừa ngồi nhâm nhi cà phê, vừa ngó ông đi qua bà đi lại trên những con đường phố dập dìu tài tử với giai nhân.
Từ cô dược sĩ xuống thành cô hàng cà phê vỉa hè
Nhớ hồi những năm 78-79, thời cuộc đã thay đổi thì cuộc đời cũng đổi thay...
Chủ trương của nhà nước lúc bấy giờ là ‘lao động thì vinh quang còn lang thang thì chết đói’, nên bà xã tui đã can đảm từ một ngôi vị dược sĩ nhảy phóc xuống một cách tỉnh bơ làm một cô bán cà phê (hổng phải cà phê ôm đâu) trên vỉa hè sát bên tiệm thuốc Tây cũ của mình mà lúc bấy giờ nó đã được người khác…ưu ái trông coi giùm rồi cho đúng với khẩu hiệu ‘nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ’ đó mà.
Cũng có nhiều lúc, phường khóm cũng gởi tụi ‘cách mạng 30’ đến dò la tư tưởng, nói xa nói gần chẳng hạn như sao chị là dược sĩ mà sao hổng chịu xin đi làm trong ngành nghề của mình mà lại đi bán cà phê làm chi cho phí cuộc đời. Dân miền Nam là như thế đó, hoàn cảnh nào cũng sống được hết, hổng cần phải cầu cạnh xin xỏ ai hết. Lao động trí óc được thì lao động chân tay lúc cần cũng coi như pha chẳng nhằm nhò chi cả...
DS Ngọc Lan về thăm lại quán cà phê cũ của mình đang được Dì Sáu trông coi (photo NTC)
Nghề bán xôi cũng được bả đem theo qua Thái Lan trong thời gian tạm cư tại trại tị nạn Laem Sing. Sau nầy có mấy người bạn đã gặp lại tụi nầy ở bên đây và họ có nhắc lại chuyện hồi năm xửa năm xưa lúc còn ở trại tị nạn, mỗi sáng họ mua xôi vì tội nghiệp, thương hại và cũng vì muốn ủng hộ giúp đỡ vợ chồng tụi nầy thôi, ‘chớ xôi của chị nấu ăn sao nhão nhoẹt, có khi thì khen khét, có khi thì xừng xực sống nhăn, ăn vừa ngán ngược, vừa nuốt không vô chán thấy mẹ’...
Mà họ nói cũng đúng thôi, vì có đủ củi lửa đâu mà nấu cho chín cho ngon được. Có khi đang nấu ngoài sân thì trời lại trút mưa xuống bất tử, củi lửa ướt mẹ nó hết, khiên nồi vô ra ba lần bốn lược thì làm sao mà xôi chín cho được.
Khi lên đến trại Thái Lan thì mình không còn một chỉ, hay một đồng xu dính túi vì bị mấy thằng hải tặc chiếu cố quá kỹ lúc còn lênh đênh ngoài biển.
Nhờ bà xã chịu khó tảo tần như thế nên mỗi ngày mình mới có chút tiền còm để mua vài thùng nước tắm cho hai đứa nhỏ, cũng như để mình mới có thể ngồi quán cóc bà Nòi gần cổng trại mà nhâm nhi ly cà phê đắng, phì phà điếu Samit và dệt mộng cho tương lai…
Pha cà phê cũng phải lắm công phu
Nói về cách pha thì cũng có cả chục cách tùy theo quốc gia. Nào là espresso, cappuccino, cà phê phin hay sau 75 còn gọi là cà phê ‘cái nồi ngồi trên cái cóc’, cà phê máy nhểu lỏn tỏn, cà phê bít tất hay cà phê vớ (bỏ cà phê vào túi vải rồi đem nấu), v.v.
Còn muốn chơi sang thì ra chợ rinh về một cái máy đa năng có thể vừa xay, vừa pha chế đủ loại cà phê theo ý muốn mình, rất tiện lợi mỗi khi tiếp đãi bạn bè ở nhà.
Ngày nay cà phê cũng bước vào thời đại tin học...Thấy quảng cáo nào là máy Tamisso, máy Nespresso, máy Keurig, vân vân có thể pha đủ loại cà phê mà mình muốn chẳng hạn như espresso, cappucino, nhưng kẹt một cái là phải tìm mua capsule cà phê thích hợp cho loại máy đó và cũng không phải rẻ gì đâu.
Ôi thôí cà phê nhiều vô số kể!
Nói về cà phê thì nhiều vô số kể, không biết có bao nhiêu loại mà kể cho hết được.
Hai giống cà phê thường thấy được trồng bên VN: nhiều nhất phải kể Robusta và ít hơn là Arabica.
Theo các nhà thực vật học, trong thiên nhiên phải có lối năm sáu ngàn giống cà phê nhưng chỉ có một số rất ít giống được con người khai thác để lấy hạt mà thôi. Phẩm chất và hương vị của mỗi loại cà phê cũng không giống nhau. Chúng khác nhau vì cách sản xuất, cách ủ, cách ướp, cách rang, cách quảng cáo, và đôi khi còn tùy thuộc cách pha và…cả cách cười của cô hàng cà phê nữa...
Làm biếng muốn cho lẹ thì uống cà phê tan liền (instant coffee).
Ngày nay, cà phê tan liền có bán dưới dạng que coffee stick rất tiện lợi.
Năm 2008, có 6 loại cà phê tan liền có tên Mr. Brown của Trung Quốc đã bị cơ quan FDA ra lệnh cho thu hồi vì có nhiễm độc chất melamine.
Rồi còn cà phê cứt chồn tại Nam Dương, Việt Nam…và cà phê cứt voi tại Thái Lan nữa. Đây chẳng qua là những sản phẩm khuyến mãi do các nhà buôn nhiều sáng kiến chế ra để làm giàu mà thôi.
Vì tính cách hiếm quý của món hàng nên con buôn không ngần ngại gì mà không sản xuất ra cà phê chồn giả để trục lợi!
Công ty cà phê nổi tiếng Trung Nguyên, có sản xuất ra được một loại cà phê chồn đặc biệt nhái theo cà phê chồn về cách ủ men. Tiếng Anh gọi là Weasel coffee.
Nói tóm lại, phần đông người tiêu thụ mua cà phê chồn chỉ vì hiếu kỳ, và nhất là vì tính chất huyền bí của nó chớ không nhất thiết là để tìm cái hương vị tuyệt vời của cà phê.
Cà phê không caffeine
Còn sợ uống cà phê có hại thì có thể chọn loại cà phê đã được rút bớt caffeine gọi là decaffeinated hay decaf. Có dư luận đồn rằng uống loại cà phê nầy có thể có hại cho sức khỏe hơn cả cà phê thường, bởi nó còn sót lại những hóa chất dùng để trích bỏ caffeine.
Đúng là tránh vỏ dưa lại gặp vỏ dừa. Không biết có đúng thật như vậy hay không?
Trong tương lai vài chục năm nữa, với kỹ thuật chuyển đổi gène, người ta hy vọng sẽ được uống cà phê không caffeine một cách thật tự nhiên.
Năm 2003 vừa qua, một nhóm khảo cứu gia Nhật Bản đã tạo được một giống cà phê chứa ít caffeine từ 50% đến 70% so với các giống cà phê bình thường.
Tháng 6/2004, sau khi nghiên cứu và khảo sát 3000 giống cà phê Éthiopie, các nhà khoa học đã nhận diện được 3 giống cà phê không có chứa caffeine một cách tự nhiên.
Việc kế tiếp là đem gầy thêm giống và đem lại những giống cà phê có chất lượng cao để có được loại cà phê thượng đẳng không caffeine. Nhưng ít nhất cũng phải chờ vài chục năm nữa chúng ta mới hy vọng thấy được loại cà phê nầy trên thị trường.
Decaf thường hay bị mất đi ít nhiều hương vị của cà phê và có vẻ đắng hơn cà phê thường.
Chất caffeine ảnh hưởng thế nào trên sức khỏe?
Khi uống cà phê, từ 30 phút đến một giờ sau thì nồng độ chất caffeine trong máu sẽ đạt mức tối đa và ảnh hưởngcủa nó có thể kéo dài và tồn tại trong cả ngày lận.
Điểm bất lợi là caffeine làm giảm sự hấp thụ của một số chất như sắt Fe, calcium, potassium, magnesium, kẽm Zn,và làm mất các vitamins nhóm B như vitamin B1 và vitamin C...
Uống nhiều cà phê, caffeine sẽ kích thích tuyến nang thượng thận tiết ra adrenalin và tuyến tụy tạng tiết ra chất glucagon. Hai hormones nầy có tác dụng chuyển hóa glycogen dự trữ trong gan ra thành glucose để thải vào máu và làm tăng đường huyết lên.
Nhưng mấy năm trước đây, các nhà khảo cứu Phần Lan lại đưa ra một giả thuyết làm kỹ nghệ cà phê hết sức hài lòng. Họ nói caffeine có thể làm tăng tác dụng của insulin, nhờ vậy giúp vào việc đem glucose vào tế bào và ngừa được phần nào bệnh tiểu đường type 2.Bác sĩ Van Dam RM (Harvard University) cũng đưa ra một nhận xét tương tợ.
Theo ông ta, thì uống 5-6 tách cà phê một ngày có thể làm giảm phần nào nguy cơ xuất hiện bệnh tiểu đường type 2.
Ông ta nói rõ là không phải chất caffeine giúp vào việc giảm đường lượng đâu, nhưng có thể là một thành phần nào khác trong cà phê đã tạo nên tác dụng nầy.
Xin dân ghiền cà phê chớ vội mừng, vì đây mới chỉ là một giả thuyết hay một nhận xét mà thôi!
Cộng đồng khoa học cũng chưa hoàn toàn thống nhất về điểm uống cà phê để ngừa bệnh tiểu đường, và chính bác sĩ Van Dam cũng không bao giờ khuyên bảo mọi người nên dùng cà phê như một phương cách để phòng ngừa bệnh tiểu đường type 2.
Bác sĩ Lenore Arab (Đại Học y khoa UCLA) thì cho rằng cà phê có thể ngăn chặn nguy cơ cancer cột sống, cancer gan, cancer ruột và đồng thời nó cũng có tác dụng giảm cholestérol nữa...
Khỏi phải nói, kỹ nghệ cà phê đã hết sức hoan nghênh những nhận xét vàng ngọc của hai vị bác sĩ nói trên.
Nhưng ngược lại, các nhà khoa học rất ư là bối rối vì từ lâu nay các cuộc nghiên cứu đã chứng minh là caffeine có tác dụng làm tăng cholestérol và làm trầm trọng hơn các triệu chứng của bệnh tiểu đường.
Ngoài ra, một khảo cứu khác năm 1982 đã đưa ra một kết luận bất lợi là việc uống quá nhiều và uống quá thường xuyên cà phê có thể làm tăng nguy cơ bị cancer tuyến tụy tạng (pancreas).
Vì lý do sức khỏe, nên càng ngày càng có nhiều người giảm uống cà phê!
Nhưng, kỹ nghệ cà phê rất mạnh và có thế lực trên thế giới, họ không ngừng phản công để tái lập lại thị trường của họ đã bị tuột dốc thảm thương. Họ thường xuyên thực hiện những cuộc vận động hành lang, gia tăng quảng cáo cũng như tài trợ các công trình khảo cứu có lợi để mong tô điểm lại phần nào hình ảnh không mấy sáng sủa của cà phê.
Và quả thật như vậy, các khảo cứu của Phần Lan và của hai vị bác sĩ kể trên đã hỗ trợ không ít cho kỹ nghệ cà phê!
Là người tiêu thụ, chúng ta cũng rất hoang mang trước hiện tượng trống đánh xuôi kèn thổi ngược kiểu nầy.
Nói chung thì các nhà khoa học đều khuyên phụ nữ đang mang thai không nên uống nhiều cà phê, vì ở nồng độ quá cao chất caffeine có thể làm xảo thai hoặc gây đẻ non. Trong thời gian mang thai, không nên uống trên 200mg caffeine trong một ngày # 2 tách cà phê.
Cũng nên nhớ là caffeine còn được thấy hiện diện trong một số nước giải khát, nước tăng lực Red Bull, Four Loko… và cả trong các thỏi cốm energy bar, bánh, kẹo có chứa chocolat, cacao nữa...
Đối với các bà trong thời kỳ mãn kinh cũng cần nên hạn chế cà phê, vì nó có khuynh hướng làm tăng nguy cơ bệnh loãng xương.
Nếu uống nhiều cà phê và uống thường xuyên, caffeine có thể làm tăng cholestérol trong máu, gây nhức đầu, tim đập nhanh và đập không đều, hồi hộp, bồi hồi, lo âu, mất ngủ, tăng huyết áp, tăng nhịp thở, tăng chất acide chlorhydrique làm xót bao tử, ợ chua, tiêu chảy và có thể tăng nguy cơ bị sạn thận (kidney stone), v.v.
Cà phê và trà là chất lợi tiểu, kích thích thận khiến cho đi tiểu nhiều. Có người còn khôi hài quảng cáo loại trà hiệu“Thái Đức” là một thứ trà đặc biệtnhất, vì tối mà lỡ uống nó thì phải thức dậy giữa đêm để đi tè thường xuyên, ruốt cuộc là hết còn ngủ nghê gì được nữa!
Caffeine có khuynh hướng làm tăng nhu động ruột, bởi vậy sáng sớm sau khi làm một ly cà phê thì một hồi là mắc…ị ngay. Nhưng uống cà phê nhiều quá cơ thể sẽ bị mất nước gây táo bón.
Caffeine cũng kích thích não giúp chúng ta tỉnh táo hơn và giúp chúng ta bớt buồn ngủ.
Các nhà khoa học cho biết là trong cơ thể, về mặt hóa học caffeine thuộc nhóm xanthine.
Để có thể tác động, khi vào cơ thể caffeine liềnchiếm cứ các thụ thể (receptors) của chất adenosine cũng thuộc nhóm xanthine và chất nầy lại do não tiết ra, khiến adenosine không thể hoạt động được. Bình thường adenosine dự phần trong việc tổng hợp ATP là nguồn năng lượng của cơ thể.
Ngoài ra, adenosine còn là chất làm êm dịu (neuromodulator) hệ thần kinh trung ương và gây buồn ngủ... Bởi vậy khi uống cà phê vào buổi tối thì thường hay bị mất ngủ là vì adenosine bị mất tác dụng.
Cà phê làm tăng công suất của các bắp cơ, nhờ vậy giúp giảm một cách tạm thời cảm giác mệt mỏi.
Các tác dụng vừa kể của cà phê cũng có thể thay đổi tùy theo mỗi cá nhân.
Có người chỉ cần uống một tách cà phê là bị mất ngủ, nhưng cũng có người khác thì dù có làm hai ba tách cũng chả thấy nhằm nhò gì cả!
Gần đây có nhiều khảo cứu (Nhật, Phần Lan,Ý, Hy Lạp…) cho biết, hình như ung thư gan Hepatocellular carcinoma (HCC) ít thấy xuất hiện ở những người thường xuyên tiêu thụ cà phê!
Ngon hay dở cũng còn tùy thuộc vào khung cảnh
Trong vấn đề uống cà phê, tác giả nghĩ rằng ngon hay dở cũng tùy thuộc vào nhiều yếu tố thí dụ như uống loại cà phê nào, uống với ai, tâm trạng người uống ra sao cùng với khung cảnh nơi uống thể nào, vân vân.
Nếu thưởng thức hương vị cà phê trong khung cảnh mờ mờ ảo ảo, văng vẳng bên tai là tiếng hát trữ tình êm êm của một ca sĩ ăn khách nào đó, và ngoài kia thì mưa rơi lách tách hoặc tuyết rơi lả tả thì quả là rất thú vị và thơ mộng biết bao, hoặc rỉ rã tách cà phê nóng vào buổi sáng ban mai trên balcon hay trên chiếc du thuyền, giữa trời biển mênh mông tỉnh lặng, thấy cũng rất là phê lắm đó bạn ơi…
Xin thời gian hãy dừng lại. Giây phút tuyệt vời nầy chỉ có riêng mình ta với ta mà thôi!
Nhâm nhi tách cà phê đen (NTC 2013)
Good morning! Nhâm nhi tách cà-phê sữa nóng (photo NTC 2011)
Đi một đàng học một sàng khôn
Ở Việt Nam, uống cà phê xong, mình còn có quyền ngồi nán lại cả buổi tán dóc với bạn bè và nhâm nhi nước trà nóng, uống hết bình nầy thì xin thêm bình khác và lẽ đương nhiên là món sau nầy hoàn toàn miễn phí!
Ở bên nầy, vô nhà hàng Tây uống cà phê hay uống nước trà thì cũng đều phải trả tiền sòng phẳng hoặc chỉ trả cho tách đầu tiên mà thôi, trái với nhà hàng Việt và Tàu thì họ không tính tiền nước trà sau bữa ăn, ta cứ thư thả mà nhẩm xà!
Tới cữ ghiền! Làm bậy một tách cho tỉnh lại (photo NTC 2007)
Nhớ hồi 33 năm về trước, lúc mới từ trại tị nạn Thái Lan chân ướt chân ráo đến định cư tại cái xứ lạnh tình nồng nầy, một hôm nhà bảo trợ (sponsor) dẫn đi ăn tiệm và sau khi ăn đết-xe họ hỏi mình muốn uống cà phê hay uống trà. Mình không do dự mà lẹ làng trả lời tỉnh bơ “coffee and tea please”. Họ hơi ngạc nhiên một vài giây, nhưng rồi họ cũng tế nhị chiều ý mình mà gọi cả hai gồm cà phê và trà.
Mình đâu có biết là ở các xứ Tây Phương, người ta hoặc uống cà phê hoặc uống trà, thứ nào một thứ mà thôi. Ai mà biết được.
Thiệt là quê một cục!
Hiện tượng mới lạ tại các tiệm cà phê Bắc Mỹ: “gieo rắc lòng nhân ái vị tha”
Từ một hai năm qua, một hiện tượng mới lạ đã xảy ra tại nhiều nhà hàng cà phê fast food drive thru (mua không cần ra khỏi xe). Một số khách hàng khi lái xe tới cửa sổ trả tiền để nhận hàng thì được cho biết là họ khỏi phải trả tiền vì người khách lạ mặt có lòng hảo tâm ở xe phía trước đã thanh toán tiền rồi, và vị ân nhân ẩn danh nầy có nói thêm rằng hy vọng người khách đó cũng làm y vậy cho người lái xe phía sau, cứ thế và cứ thế…
“Pay it forward” hay tạm dịch là ‘trả đáp lại ở phía sau’ là cách tập cho chúng ta có lòng nhân ái vị tha đối với tất cả mọi người dù chưa từng quen biết.
Tờ New York Times cho biết chuyện đã xảy ra tại nhiều tiểu bang và liên quan đến một số nhà hàng fast food chẳng hạn như Mc Donald’s, Starbucks, Del Taco, Taco Bell, Dunkin’s Donuts tại Maryland, Florida, California, Texas, Louisana, Pennsylvania, Oklahoma, Georgia, Alabama, North Dakota, Michigan, North Calorina, Washington… Nhưng đặc biệt nhứt là tại tiệm cà phê Tim Hortons, tại thành phố Winnipeg, Manitoba Canada, trong một ngày 21/12/2012 có tới 228 xe liên tục được xe trước đã trả tiền cho mình rồi.
Theo ý một nhà bán kính opticien thì phong trào “hào hiệp vị tha, bất vụ lợi” trả tiền hộ cho ngưòi lạ không ngoài mục đích muốn chứng minh là ‘xã hội Hoa Kỳ chưa đến nổi nào quá...tệ’
Trong tác phẩm “Biện luận về lòng vị tha”, nhà sư Matthieu Ricard có nói là lòng vị tha và tánh vị kỷ rất dễ lây lắm...
Các khảo cứu khoa học cho biết là khi mình thấy ai đó ra tay nghĩa hiệp nhảy ra cứu giúp một người lạ mặt trong cơn hoạn nạn khốn khổ thì hành động nầy sẽ tạo cho người khác ý tưởng bắt chước theo họ. Và ngược lại, khi chứng kiến hành động vị kỷ ở một người nào đó thì cũng có thể chúng ta sẽ làm y như thế đối với người khác, vân vân (Plaidoyer pour l’altruisme, la force de la bienveillance.Matthieu Ricard- Sept 2013-p.658 Etendre la réciprocité).
Thương về cà phê góc phố năm xưa
Nổi trôi theo vận nước, người gõ cũng đã từng uống nhiều loại cà phê rồi, nhưng không đâu bằng kỷ niệm cà phê góc phố tại Cần Thơ năm nào!
Là người tị nạn, bắt buộc phải lìa xa quê cha đất tổ và dù định cư ở nơi nào đi chăng nữa, nhưng không ai mà không mang theo cho mình một khung trời kỷ niệm yêu thương cùng với một chút tình quê hương tha thiết!
Hưong cà phê theo gió-Đưa ta về chốn xưa. Đây cũng là nỗi lòng của thầy Nguyễn Trường Hy, cựu Giáo sư THNLS Cần thơ 67-72, hiện sống tại Oakland, Ca.
(Trích từ trang nhà Trường Trung học NLS Cần Thơ)
Ly cà phê góc phố
Nhớ về mái trường xưa.
Quán Ông Tư ngày đó,
Có còn đến bây giờ.
Mời Thầy ly “pạc xỉu”,
Mời Thầy ly “xây chừng”,
Mời Thầy ly “phé nại”,
Lòng bỗng thấy bâng khuâng.
Khói cà phê lãng đãng.
Vương tràn đầy mắt, môi.
Tan theo làn gió thoảng,
Lòng bỗng thấy đơn côi.
Hương cà phê theo gió,
Đưa ta về chốn xưa.
Học trò ngoan ngày đó,
Của lứa tuổi vô tư.
Giọt cà phê chậm rõ,
Thời gian lặng lẽ trôi.
Ôi Cần Thơ ngày đó,
Còn sống mãi trong tôi.
(Viết tại cà phê Dạ Hương, Oakland, California 20/8/2010, Nguyễn Trường Hy)
Kết luận
Ngành y dược cũng thường hay sử dụng chất caffeine như một dược liệu.
Caffeine giúp vào việc làm giảm triệu chứng đau nhức đầu, thí dụ như một số thuốc bán tự do có chứa caffeine thí dụ như Actamin Super, Anacin, Excedrin, Midol, Pain Releiver Tablet Vivarin,vân vân.
Mấy năm gần đây cũng có một số nhà khoa học đã cho biết là chất caffeine có thể giúp giảm nguy cơ xuất hiện bệnh tiểu đường loại 2, và có thể giúp phòng ngừa sâu răng nhờ vào chất tannin trong cà phê.
Caffeine ngừa được bệnh Parkinson, bệnh Alzheimer, ngừa sỏi mật (gallstone), cải thiện các kỹ năng hiểu biết (cognitive performance), thậm chí có khảo cứu nói rằng cà phê nhờ có chứa nhiều chất chống oxyt hóa antioxidants nên rất tốt để ngừa vài loại cancer, thậm chí kể cả viêm gan B.
Và khi cà phê được rang lên, chất trigonelline (là một tiền chất hay precursor) sẽ chuyển ra thành hợp chất methylpyridium và chất nầy cho thấy có thể giúp ngừa được cancer ruột...
Chúng ta nên biết rằng những kết luận trên chỉ là những nhận xét và suy diễn từ một vài công trình khảo cứu trong những điều kiện thí nghiệm nhất định nào đó mà thôi.
Vậy chúng ta cũng nên cẩn thận, không nên quá vội lạc quan đối với những tin đồn đại về cà phê!
Bên cạnh một số điểm khích lệ vừa nêu trên, nhưng trong thực tế sự lạm dụng cà phê cho thấy nó thường gây ra rất nhiều vấn đề cho sức khỏe.
Bởi vậy càng ngày càng có nhiều người giảm bớt việc uống cà phê, thậm chí có người còn bỏ luôn cái thói quen này.
Chắc một số không ít các bạn cũng như người gõ đều là dân ghiền cà phê cả.
Nếu bỏ cà phê không phải dễ gì, thì tốt hơn hết là chúng ta nên hạn chế bớt món kích thích này!
Không nên lạm dụng nó!
Trong mấy thứ ghiền, theo thiển ý của tác giả, thì cái món ghiền cà phê uống tại gia với ông hay bà xã thì hình như là…nhẹ tội và dễ thương hơn hết!
Đúng là bỏ thì thương, mà vương thì tội. Thôi thì cho mình chịu tội vậy./.
Tham khảo:
-Vidéo: Sexy Vietnamese Cafes Revisited Cafe Lu FOX 11 News
-USA Today-Coffee may help prevent liver cancer
-Van Dam RM, Hu FB. Coffee Consumption and Risk of Type 2 Diabetes.
A Systemic Review. JAMA 2005; 294: 97-104.
-Đồng Diệp Huyền-Vietnamnexpress.net- Dogi café. Điểm hẹn hò của các teen yêu cún
-Theo Người đưa tin Vietnamnet.vn - Kinh dị café toilet ở Hà Nội
-Sài Gòn: Cà phê “TAKE AWAY” rộn ràng trên các hè phố”
http://vietbao.com/a211254/sai-gon-ca-phe-take-away-ron-rang-tren-cac-he-pho
Montreal, 2015
