15/1/2015
Khi gió chướng rụt rè về phố, mùa xuân lặng lẽ nhích đến gần kề, ẩn nấp trên những chiếc lá vàng chao mình rơi vương vãi, để trơ những nhành cây khô. Và rồi chồi xanh he hé cùng với những cái nụ bé xinh hớn hở đón nắng. Vậy là mùa hoa đã về trên quê tôi rồi đó!
Khi còn bé tẹo, tôi vẫn thường thắc mắc mùa xuân về cho hoa nở hay là mùa hoa đã làm nên mùa xuân? Đem hỏi ngoại, ngoại giải thích đơn giản rằng chúng bổ sung cho nhau. Khi mùa xuân về, khí trời ấm áp thuận lợi cho cây nẩy mầm, ra hoa. Và trăm hoa đua nở đã tạo nên mùa xuân. Tôi đã tin như thế. Khi lớn lên, tôi lại cảm thấy điều ông ngoại nói hình như còn mơ hồ lắm. Bởi đâu phải hoa nào cũng nở vào mùa xuân. Có những loại hoa nở rộ trong mấy ngày tết rồi im ẩn chờ tết năm sau. Như hoa mai, hoa đào chẳng hạn. Có những loại hoa nở rải rác theo từng mùa. Tuy nhiên, những nghệ nhân hoa kiểng đã có cách bắt ép chúng nở trái mùa hoặc nở rộ khi xuân về. Vì vậy, hoa đã tạo nên một nét đẹp rất riêng cho mùa xuân. Hoa tạo cho nhà nhà ngày tết nét xuân mà không mùa nào có được.
Cứ trời vừa phất ngọn heo may, các nhà vườn đã rục rịch chuẩn bị mùa hoa. Họ gieo trồng thành từng luống, từng giàn. Song song đó là đan giỏ bằng nan để chiết cây hoa vào. Có nhìn cảnh nhà vườn chăm bón và tưới cho hoa mới thấy hết nỗi nhọc nhằn của người lao động. Họ đổ mồ hôi, sôi nước mắt trên những cánh đồng hoa. Họ trông trời, trông nắng, trông mưa sao cho vừa đủ để hoa bừng nở đúng ngày và tươi đẹp. Điều đó mang lại cơm no áo ấm cho họ mà cũng đem lại hương sắc cho ngày tết.
Ngày tết hoa lên ngôi. Bấy giờ, hoa còn có nhiệm vụ cao cả là đem lộc vào nhà. Hoa không chỉ để trang trí mà còn là liệu pháp cân bằng, cải tạo sinh khí. Từ trên các cánh đồng, hoa theo người về phố. Hoa được thồ trên xe đạp. Hoa được công kênh trên những chiếc xe lôi, xe ba gác. Hoa được vi vút trên những xe tải lớn. Hoa lênh đênh trên những chiếc xuồng, chiếc ghe trên sông... Để rồi, hoa an vị dọc lối đi, hoa trước ngõ, trong sân, vào nhà. Người ta chọn hoa không chỉ vì vẻ đẹp của nó mà còn vì… cái tên của hoa. Bởi ai cũng muốn đầu năm đón lộc vào nhà. Lộc là một trong ngũ phúc “Phúc - Lộc - Thọ - Khang - Ninh”. Cũng chính vì vậy mà ngày xuân còn có thêm một phong tục đẹp nữa là hái lộc đầu năm.
Để đón lộc vào tổ ấm, chủ nhà thường chọn hoa có những cái tên nói lên mơ ước đầu năm. Như bộ Tứ quý: Mai – Lan – Cúc – Trúc, bộ Tam đa: Sung - Phát tài - Sống đời hoặc những loại cây có cùng bộ như Vạn niên tùng – Thiên tuế… Bộ Tứ Linh như Đa - Sung - Sanh - Si. Từ sự ảnh hưởng của phong thủy ở mỗi vị trí, chủ nhà chọn những loại hoa khác nhau cho thêm may mắn. Trong nhà, trên bàn thờ, hoa vạn thọ, hoa cúc, hoa huệ, hoa lan, Cát Đằng… thường được chọn. Chúng làm cho bàn thờ tổ tiên thêm trang trọng, đẹp đẽ, ngát hương. Trong phòng khách, hoa mai, hoa đào, trúc, cúc luôn được đặt ở nơi bất kỳ ai bước chân vào cũng nhìn thấy trước tiên. Để hoa mai, hoa đào thêm duyên, người ta trang trí thêm vài chiếc thiệp xinh đẹp có in những câu chúc cũng nói lên mơ ước của con người, như AN KHANG THỊNH VƯỢNG, TÂN NIÊN VẠN PHÚC, PHÚC LỘC THỌ…, vài cái lồng đèn tí hon hoặc những dây đèn nhấp nháy nhiều màu sắc. Có nhà thích chưng cây tắc trĩu quả được uốn hình tháp rất đẹp bởi nó mang ý nghĩa là đại kiết. Trên chiếc bàn cạnh cửa sổ, phòng ăn, phòng ngủ thường có những bình hoa tươi với hồng môn, hoa ly, hoa sống đời, hoa lan, hoa cát tường…
Bên hiên nhà, dọc lối đi, hoa trạng nguyên, hoa cúc, hoa thược dược, hoa thu hải đường… xếp hàng đua sắc. Chúng làm cho ngôi nhà bỗng trở nên sang trọng và bừng sáng. Tôi gọi đó là lối hoa. Và ngày xuân, tôi rất thích lượn lờ, qua lại ở đó để thấy cảm xúc trào dâng lạ lẫm.
Trong sân, những chậu bon sai thuộc bộ Tam đa hoặc Tứ linh thường được trưng bày. Những cây mai chiếu thủy đứng nghiêng nghiêng phô những cái hoa trắng xinh xinh cứ luôn cúi xuống nhìn cái gốc ngộ nghĩnh của mình. Những cây cần thăng xanh mướt, những cây hoa trang bon sai bé tí có bộ rễ rất độc đáo và đầu cành là những chùm hoa li ti tuyệt đẹp.
Gần đây, nhiều thành phố còn tạo nên những con đường hoa để người dân được hưởng những ngày xuân tràn ngập hương sắc thanh bình. Ở thành phố Hồ Chí Minh, năm nào đường Nguyễn Huệ cũng trở thành phố hoa. Những nghệ nhân đã tạo nên những khung cảnh lịch sử hay văn hóa bằng hoa. Người thành phố, kể cả khách du lịch đến hẹn lại lên. Mọi người tìm đến, ngắm nhìn, hưởng thụ sáng tạo của con người từ thiên nhiên.
Lúc bấy giờ tôi chợt hiểu ra, chính con người bằng bàn tay và khối óc thông minh tuyệt vời đã tạo ra mùa xuân và mùa hoa. Chính những người lao động, những nghệ nhân đã phả hồn vào hoa, vào lá, vào cỏ cây, biến chúng thành những nhành lộc đầu năm mà ai ai cũng muốn rước về nhà. Chính họ đã tạo nên tiếng reo nơi nơi:
- Ôi! Mùa xuân lại đến! Mùa hoa đã về!
