Các đảo ít khi đề cập ở Kiên Giang - Biển Tây ở Việt Nam

             Phú Quốc

           Thổ Chu

         Nam Du

             Năm 2012, Việt Nam  sản xuất 42- 43 triệu tấn lúa và xuất cảng  7.5 triệu tấn gạo ( tương đương gần 12 triệu tấn lúa ), trị giá 4.73 tỉ đô la Mỹ - $US. Năm 2013, dự trù giữ vững số lượng gạo xuất khẩu này và trong bảy tháng đầu năm 2013 đã xuất cảng 4.22 triệu tấn gạo, trị giá 1.88 tỉ $US. Năm tới 2014, VN cũng dự trù gieo trồng ở các tỉnh miền Nam 4. 7 triệu ha lúa, nhưng lại hy vọng đạt 27 triệu tấn, cao hơn năm 2013 khỏang 60 000 tấn,nhờ tăng thêm diện tích trồng lúa vụ Đông – Xuân, năng xuất khỏang 6,74t /ha, cao hơn năng xuất hai vụ lúa khác  là Hè –Thu và lúa Mùa. Việt Nam hy vọng nới rộng những năm tới vụ lúa Đông – Xuân ở các tỉnh miền Nam , tăng thêm 800 – 850 000 ha nữa. Tưởng cũng nên nhắc lại là năm 2002, Việt Nam chỉ xuất cảng 3.13 triệu  tấn gạo, đứng hạng tư thế giới, so với Thái Lan năm đó xuất cảng hơn 7. 25 triệu tấn, Ấn Độ hơn 6.64 triệu tấn , sau cả Hoa Kỳ xuất khẩu 3.81 triệu tấn. Theo hảng thông tấn Reuters, năm 2011 Thái Lan cũng còn giữ hạng đầu sổ ( từ năm 1983 ) nước xuất khẩu gạo nhiều nhất thế giới là 10. 64 triệu tấn, trên Việt Nam đứng hạng nhì xuất khẩu năm 2011 hơn 7 triệu tấn và Ấn Độ đứng hạng 3 là 4.34 triệu tấn. Nhưng năm 2012, Thái Lan trụt xuống hạng 3 ( chỉ còn 6.9 triệu tấn ), sau Ấn Độ ( gần 8.0 triệu tấn) và Việt Nam ( 7. 5 triệu tấn). Dự đóan là năm 2013, Ấn Độ vẫn giữ hạng nhất ( dự trù xuất khẩu 9.5 triệu tấn ) và Việt Nam hạng nhì ( 7.6 triệu tấn ).

       Hệ thống tưới tiêu , thóat thủy , chống lũ lụt … Tứ giác - Quadrangle Long Xuyên

       Muốn tăng gia vụ Đông – Xuân nhất là ở hai tỉnh Kiên Giang và An Giang, phải đề cập đến hòan thành hệ thống hạ tầng cơ sở xử dụng nguồn nước Tứ giác Long Xuyên, bao gồm đất đai sông Hậu, phần lớn thuộc hai tỉnh Kiên Giang và An Giang và một ít thuộc TP Cần Thơ.  Các góc tứ giác này phía Bắc là thị trấn Châu Đốc, phía Tây là thị trấn Hà Tiên, phía Nam là phi trường Rạch Sỏi, kế cận thị xã Rạch Giá, phía Đông là  nơi kinh Cái Sắn chảy vào sông Hậu giữa thị xã Long Xuyên và thị trấn Thốt Nốt ( xem hình kèm ). Diện tích tổng cọng Tứ  giác Long Xuyên là 470 000 ha. Năm 1955 , Cộng Hòa miền Nam đào kênh Cái Sắn – Tân Hiệp – Thốt Nốt dưới sự tận tâm đốc thúc của quận trưởng địa phương người Nam,  để định cư đồng bào di cư Miền Bắc, nhưng chương trình phát triễn Khu Bắc Kỳ- Casier tonkinois ( tên gọi vùng này từ thời Pháp thuộc, đất phèn và bị lũ lụt phía sau Hà Tiên và phía Đông thuộc phần Việt Nam dọc theo rạch Giang Thành- kinh Vĩnh Tế đến Nhà Bàng- Tịnh Biên) thời Cộng Hòa miền Nam, đã phải gián đọan vì cần tập trung lực lượng về phia Tây Nguyên hơn, chống đở quân đội miền Bắc xâm nhập Tây Nguyên và các tỉnh miền Trung dưới vĩ tuyến 17. Trước khi kiện tòan hệ thống thủy nông khởi đầu năm 1988, mức sản xuất lúa kém cỏi, chỉ đạt 600 000 tấn, nhưng năm 2010 đã hơn 4, 28 triệu tấn. Năm 2012, hệ thống tưới tiêu tương đối tương đối đã gần hòan tất, gồm cả các hệ thống chống lũ – flood control, cống- culverts chống nước biển xâm nhập, các hệ thống kinh mương, đê điều và đường đắp cao- dyke system /embankments  chắn  sóng, các hệ thống bơm nước và tưới ruộng. Đến nay Tứ giác Long Xuyên đã thực hiện 64 kinh chánh dài 1056 km, 2 313 kênh thứ cấp và tam cấp dài 7 374 km, 38 cống cở lớn và cở trung bình, 1915  cống nhỏ , 319 trạm bơm nước bằng điện cở trung bình, 4485 km đường đắp cao và đê chống lũ lụt và 63 km đê ngăn sóng biển – sea dykes. Cụm hệ thống thóat nước lũ- cluster flood drainage system gồm đê dọc biển Rạch Giá- Ba Hòn, dài 75 km, rộng 3- 6 m,  mặt đê cao + 2.0m trên mức lũ và hệ thống thóat thủy gồm 23 kinh thoát thủy dọc theo Bờ Biển Tây có một cổng lũ vào – flood gateway cùng  35 cầu xây dựng trên quốc lộ số 80. Hệ thống trị lũ dọc theo Kinh Vĩnh Tế gồm đê điều ngăn lũ từ biên giới Căm Bốt, có nghĩa là từ Châu Đốc đến Tịnh Biên và từ Ba Chúc đến Giang Hà; các đường đắp cao dọc theo kinh Vĩnh Tế , một đập ngừa lũ ở biên giới Việt- Miên nhờ xây dựng hai đập cao su – rubber dams ở Trà Sư , có đập lũ tràn – overflow weir rộng 90 m cao hơn mức nước lũ +1. 50m, cao hơn đỉnh lũ   + 3.80m, và đập Thà Là ( ? ) rộng 72m trên mức lũ +1.50 m và trên đỉnh lũ +3.80m. Vét và nới rộng kinh Vĩnh Tế rộng 30 m, đáy kinh sâu – 3.0m bảo đảm lưu lượng tưới tiêu mùa khô là 37 m³/giây, nới rộng  đường bờ tràn – spillway dọc theo kinh Vĩnh Tế có « máng nước chảy – discharge »  chừng 1940 m³/giây, xây đắp một phối hợp đường và kinh thóat thủy ở cầu Bắc Xuân Tô, rộng 300m đáy cao +1.0m, đủ khả năng thóat nước lũ, lưu lượng chừng 1200 m³/giây.  Đào vét 23 kinh thóat thủy mới từ kinh Rạch Giá- Hà Tiên đến Biễn Tây. Hệ thống kinh chánh và các kinh chủ yếu dọc ngang chằng chịt Tứ giác Long Xuyên chuyễn lũ và dẫn nước tưới tiêu, thóat thủy và di chuyễn đường sông. Đa số các kinh chánh và kinh chủ yếu thẳng góc với sông Hậu- Bassac và chuyễn động nước triều Biển Tây ;  cho nên các điều kiện thủy động  khá tốt cho máng nước chảy. Về hệ thống đê và đường đắp cao hệ thống Tứ giác Long Xuyên có hai lọai đê : các đê kiểm sóat lũ tổng quát và các đường đắp cao đặc biệt chống lũ tháng 8. Đa số các đê chống lũ phần lớn nằm trong vùng thích hợp cho sản xuất lúa, nơi lũ không quá lớn: tỉ như các vùng Thọai Sơn, Châu Thành, Châu Phú ( An Giang ) và một phần TP Cần Thơ. Tỉnh An Giang có 103 cơ cấu kiểm sóat lũ cả năm, bề dài đê đường là 1020 km , bảo vệ được 40 899 ha ,bảo đảm làm 3 vụ lúa một năm. Ở Thọai Sơn, Châu Thành và Châu Phú, vùng kiểm sóat lũ tốt cho suốt năm tăng gia đáng kể mỗi năm, đặc biệt về phía Bắc Mạc Cần Dung. Thêm vào đó phải kể đến vài vùng nuôi tôm như Tà Sang, Tầm Ba , Hà Tiên , nông dân cũng đắp đê bảo vệ ruộng lúa…

               Đánh bắt hải sản và nuôi trồng thủy sinh Kiên Giang trong khuôn khổ Việt Nam

                  Ở Kiên Giang

                Sơ lược về khai thác  vài đặc điểm  tài nguyên thủy sản Việt Nam

                Năm 1976 , cả nước Việt Nam chỉ nuôi trồng sản xuất 59 000 tấn và năm 1980 lên đến 180 000 tấn. Trị giá tổng số thủy sản đánh bắt lẫn nuôi trồng xuất cảng được năm 1980, chỉ trị gíá là 11.2 triệu đô la Mỹ . Đầu thập niên 1980, mới khởi sự nuôi tôm sú khổng lồ Panaeus monodon thương mãi để xuất khẩu.  Năm 1990, nuôi trồng thủy sản mới đạt 213 700 tấn, nhưng năm 2000 đã đạt 418 000 tấn. Trị giá xuất cảng thủy sản Việt Nam , năm 1990 chỉ là 205 triệu đô la Mỹ; năm 20000 đã tăng 6 lần hơn, lên đến gần 1.5 tỉ ( ngàn triệu ) đô la Mỹ. Năm 2004, nuôi trồng thủy sản chiếm đến 902 000 ha, sản xuất 1. 150 triệu tấn , trị giá trên 1.44 tỉ đô la Mỹ $US ở tổng số trị giá xuất khẩu thủy sản là 2.397 tỉ đô la. Năm 2006 là năm diện tích nuôi trồng trên 1 triệu ha, là 1050 000 ha, trong khi năm 1995 chỉ mới chút ít   trên nữa triệu ha, là 555 100 ha. Năm 2007, đánh dấu một cột mốc chuyễn tiếp đáng kể là mức sản xuất thủy sản nuôi trồng đạt 1 942 000 tấn cao hơn mức thũy sản đánh bắt - capture fisheries ( đa số ở biển ) chỉ đạt 1 876 000 tấn. Và các năm kế tiếp  2008 – 2010 , khuynh hướng này tiếp diễn ( 2008 nuôi trồng 2.435 triệu tấn, đánh bắt 1.937 triệu tấn ; năm  2009 là 2. 67 triệu tấn so với 2.068 triệu tấn và năm 2010 là 2. 823 triệu tấn so với 2.280 triệu tấn ). Năm 2012, tổng sản xuất thủy sản là 5. 7 triệu tấn , nuôi trồng là 3.15 triệu tấn và đánh bắt là 2.2 triệu tấn ; trị giá xuất khẩu thủy sản   là 6.8 tỉ đô la Mỹ so với 6.15 tỉ năm 2011 và 5 .03 tỉ năm 2010  . Cao hơn hẳn xuất khẩu 7.5 triệu tấn gạo và trị giá  4.73 tỉ năm 2012, như đã kể trên. Danh xưng ĐBSCL ngày nay phải là « thúng lúa và vựa thủy sản » không chỉ là « một trong hai thúng lúa, hai đầu đòn gánh phía giữa là Miền Trung » !

           Năm 2000, trong tổng số 4 triệu người họat động ở lảnh vực thủy sản, đã có 670 000 người lao động ở lảnh vực nuôi trồng tại 714 xã ,  xuyên qua 28 tỉnh và Thành Phố có bờ biển. Thập niên 2001- 2010, bộ Lao động ước lượng là  ngành nuôi trồng thủy sản sẽ đào tạo được 64- 78 tiến sĩ , 240 – 308 thạc sĩ và 4300 – 4150 cử nhân tại các Viện và Trường đại học nước nhà cùng 5700- 7000 lao động trung cấp và 57 000 – 70 000 cán bộ cấp thấp.   Khảo cứu những kỷ thuật phát triễn cận đại – cập nhật những năm qua, đã thực hiện trên các ngành nuôi trồng biển và nước lợ-brackish water  có tầm kinh tế quan trọng như tôm sú khổng lồ, cua bùn lầy, cá mú đen chấm nâu ( đỏ cam ? ) Epinephelus coioides, cá cobia Rachycentrum canadum , barramundi hay cá chẻm biển- waigieu sea perch Psammoperca waigiensis , cua bơi- swimming crab Charybdis   affinis , tômsú xanh – green tiger prawn Panaeus semisulcatus và sò hào- oyster Crassostrea sp.   Cùng những kỷ thuật sản xuất con giống tốt cho sò huyết- blood cockle Anadara granosa và tôm sú xanh, các kỷ thuật trưởng thành giống đẻ - broodstock maturation techniques cho bào ngư tai lừa - donkey ‘s ear abalone Haliotis asinina. Các kỷ thuật sản xuất thức ăn cho nuôi trồng đã được hòan thiện thêm, gồm thực phẩm cho nuôi cá da trơn, cá mú chấm đỏ cam -orange spotted grouper Epinephelus coioides, cô bia, ôc busin ngà và cá rô phi - tilapia , cố sử dụng các vật liệu địa phuơng, trong nước, hầu giảm giá thành và phí tổn sản xuất. Khảo cứu căn bản đã đề cao nghiên cứu cải thiện môi trường nuôi trồng, chẳng hạn như nuôi hải sâm – sea cucumber và tôm sú khổng lồ trong ao đào, nuôi lẫn lộn cá mú cọp E. fuscoguttatus với bào ngư tai lừa, sò trai hai vỏ xanh Perna viridis , rong biển Kappaphycus alvarezii trong lồng thả ở biển và dùng các rau câu – rong biển làm sàng lọc sinh học – biofilter cho việc nuôi tôm. Nhiều phương pháp áp dụng phân tử sinh học - biomolecular methods cũng được áp dụng ở ngành nuôi trồng thủy sản,  tỉ như RAPD (Random Amplified Pylymorphic DNA - Đa dạng Phóng đại Ngẫu nhiên DNA ) và RFLP ( Restriction Fragment Length Polymorphism - Đa dạng Hạn chế Chiều dài Mảnh )  …             

                 Bảo vệ rừng và môi sinh  trong tình trạng đổi thay khí hậu Kiên Giang

              Xây dựng sức bật nổi – đàn hồi chống Đổi thay Khí hậu  tại xã Bình Sơn huyện Hòn Đất   

         - Liên kết cùng đại học huấn nghệ Kiên Giang, dự án nhắm cung cấp các kỷ thuật trồng trọt và huấn luyện nông dân thực thi dùng các giống mới hầu giúp đời sống họ thêm sức đàn hồi chống các đổi thay khí hậu. Dự án cũng tổ chức các lớp huấn luyện lề lối canh tác bền vững hơn, cố giảm thiểu ô nhiễm nông nghiệp và tăng gia khả năng nông dân giải đáp những ảnh hưởng thời tiết bất thường.

       Phát triễn du lịch Kiên Giang

        Xây dựng vế thứ ba là du lịch, biến Bờ biển và Biển Tây thành một quốc gia biển hùng mạnh  theo chiến lược biển, như thời cha ông còn là văn minh Ốc Eo đã giao dịch với Đế quốc La Mã  và mở mang bờ cõi thời các chúa,  hai đời vua đầu tiên nhà Nguyễn Phước, để có một nền kinh tế biển khỏe, song song với duy trì lực lượng phòng thủ bảo vệ chủ quyền quốc gia tối thượng trên biển, trên các hải đảo lớn nhỏ, góp phần quan trọng cho công trình công nghệ hóa và cận đại hóa nước nhà cường thịnh vào năm 2020, trong đó nền kinh tế bờ biển và đại dương -Biển Tây và Biển Đông – sẽ đạt 50 -55 % tổng số GDP quốc gia.