. - 31 ngày P 164-165

1/2/2015

Phần 164-165

B.21.3. Chùa Ananda Phaya.
Rời chùa Shwezigon, chúng tôi được hướng dẫn qua thăm chùa Ananda Phaya.

Thật ra tôi không biết nên gọi là đền hay là chùa, bởi nhiều tài liệu gọi là đền Ananda trong khi tài liệu khác gọi là chùa Ananda Phaya, thôi thì gọi là gì cũng được, đền hay chùa cũng chẳng thay đổi được giá trị quí hiếm và đẹp đẻ của Ananda Phaya. Đền này được vua Kyansittha cho người xây dựng vào năm 1091với mong muốn có được một ngôi đền tuyệt đẹp giữa vùng đất khô cằn Bagan đầy nắng gió và cát bụi.
Vào năm 1968, các nhà khảo cổ đã phát hiện ra những bích họa sau khi gở bỏ lớp vôi phủ phía ngoài, qua đó họ khám phá một phần những bí ẩn trong việc xây dựng công trình này. Rồi sau trận động đất năm 1975, tháp của đền bị sụp đổ, nhờ đó người ta khám phá thêm nhiều dữ liệu về kỷ thuật xây dựng, bổ sung cho những thông tin trước đó.
Ngày nay, sau những tôn tạo, trùng tu, đền Ananda là một công trình đồ sộ và tuyệt mỹ; tuy nhiên, do việc thực hiện không được các chuyên gia tư vấn, đã làm mất đi những giá trị thật của phế tích, khiến tổ chức UNESCO không vừa ý. Dẫu sao, với các du khách như chúng tôi, ngôi đền vẫn có giá trị và xứng đáng là tuyệt tác . Để bảo lưu ý kiến này, tôi thử nêu 1 ví dụ sau đây:
Giả sử có 1 chuyến du lịch đến thăm đền Ananda vào năm 3.013, lúc đó, trong tài liệu giới thiệu ngôi đền Ananda Phaya 2.000 năm tuổi, người Miến ghi rằng: vào năm 1975, sau trận động đất làm sụp đổ tháp chính, chánh quyền đương thời đã cho sửa chửa và tôn tạo nguy nga hơn, có bổ sung thêm vài công trình phụ mới, từ đó đến nay đã 1.000 năm qua, các công trình này vẫn còn nguyên vẹn, góp phần tôn thêm giá trị “cổ kính” của ngôi đền.
Trong 1 lần khai quật tại một địa điểm mà tình cờ mưa bão đã làm lộ ra 1di chỉ chứa những hiện vật có niên đại 2013, các nhà khảo cổ Miến đã phục hồi được 1 file ảnh hiếm có chụp cảnh đền Ananda rất rõ, cho thấy không khác gì với hiện nay, nhưng lúc ấy có vẻ còn mới lắm. Đặc biệt, phía trước đền là 1 chiếc xe bus “cổ lổ sĩ” của thế kỷ 21 và người đội khăn là 1 du khách…Ấn Độ! Ảnh còn ghi rõ cả ngày giờ chụp!”

He he, 1.000 năm nửa thằng cha này sẽ được cho là… Ấn Độ đấy! Tin tôi đi.

He he, UNESCO lo gì, cứ đợi thêm 1.000 năm nửa thì những sửa chửa hôm nay cũng sẽ “cổ” thôi!
Ô hô, 1.000 năm đã qua và 1.000 năm sắp tới, ngẫm ra cũng chẳng có nghĩa gì, bận tâm chi cho phí những phút giây hiện tại, bây giờ, nhìn lại những hình đã chụp, thấy đền này cũng đẹp thật!
Bây giờ xin mời các bạn xem những hình ảnh bên ngoài đền Ananda Phaya, để thấy rằng điều tôi nói là…có cơ sở!.

Ngoại trừ một số công trình mà tôi nghĩ là mới xây sau này vì mang dáng dấp kiến trúc thời thuộc địa thể hiện qua những phù điêu, con tiện, đầu cột…như khối nhà sau đây, thì đền chính Ananda là sự kết hợp độc đáo của kiến trúc Mon bản địa và Bắc Ấn Độ.

Đền chính là một công trình xây bằng gạch, quét vôi trắng, trên 1 mặt phẳng dài 88m. Ngay chính giữa là 1 khối lập phương vượt lên trên thành tháp chính cao 53m, có 4 tháp phụ ở 4 góc. Chánh điện nằm ngay dưới tháp chính, được chia làm bốn phòng đâu lưng vào nhau, bên trong an vị 4 tượng Phật đứng cao gần 10m, bằng gỗ teak và được dát vàng chói rực:

Konagamana (Đông)
Gautama (Tây)
Kassapa (Nam)
Kakusandha (Bắc).

Ngoài 4 vị Phật ấy, trên tường dọc theo các hành lang còn có hơn 1.000 khám nhỏ, mỗi cái đều có 1 tượng Phật.

Các hành lang thênh thang trong đền.

Nhiều du khách nước ngoài, khi đặt chân đến đây, cũng đã bày tỏ một niềm cung kính đặc biệt, cùng đảnh lễ như một Phật tử thuần thành!

2 Phật tử người Việt: 1 đến từ Mỹ và 1 đến từ…Long Xuyên.

Eden BBB Restaurant không có hình thức bề thế bên ngoài, nhưng thật sự là 1 nhà hàng sang trọng với phần nội thất tương đối giản dị và rất mỹ thuật. Trên một diện tích vừa phải, có lẽ chưa tới 1.000m2, không lớn lắm giữa 1 Bagan mênh mông đất, nhưng nhà thiết kế đã thổi vào đây cái “hồn phương Đông” lạ lẫm dưới con mắt phương Tây. Một hàng thốt lốt đang tơ trên mảng cỏ non mát mắt, một lối đi lót ván băng ngang hồ súng gié xanh mơn, mấy bình gốm đất nung và một phế tích ngàn năm tuổi nằm “lạc” nơi cuối vườn, thật sự đã tạo nên một sắc thái độc đáo và rất riêng, giản dị mà sang trọng, thanh tịnh mà duyên dáng!

Phòng ăn sang trọng.

Hàng thốt lốt bên mảng cỏ xanh.

Lối đi lót ván băng ngang hồ súng gié.

Những bình gốm nung đậm chất dân gian.

Phế tích ngàn năm bất ngờ nơi cuối quán.

Trong khi chờ món ăn, tôi bước ra đường để chụp vài tấm ảnh chiếc xe “đò” cổ, tương tự những chiếc Reneault của Pháp thời thuộc địa, chắc xe này của Anh. Đây là chiếc xe được “làm mới” lại để trang trí cho resort bên cạnh, có lẽ nơi đây cũng là chỗ bán vé cho khách muốn du ngoạn bằng khí cầu trên không phận cố đô Bagan, nên mui xe có hàng chữ nổi bậc: “ Balloons Over Bagan”.

He he, ngay lúc này, người Miến có thể kém ta về cái bề-ngoài-phồn-vinh-đi-kèm-tình-trạng-xuống-cấp-của-đạo-đức-xã-hội, nhưng họ chẳng kém về quan niệm thẩm mỹ lẫn khả năng sáng tạo trong nghệ thuật, điều này biễu lộ rất rõ trong việc thiết kế các nhà hàng, resort tại khu vực Bagan này, nhất là họ biết chấp hành cái qui định về xây dựng cho phù hợp với di tích chung quanh. Chiếc xe tưởng bỏ đi này, chợt làm nên một khác biệt thú vị trên con đường êm ả rợp bóng cây.

Càng thú vị hơn khi tôi chụp được hình ảnh 2 chú Sadi dễ thương, đi khất thực rất ngây thơ, giống như …đi chơi!

Và ngay cạnh đó là 1 cảnh đời thường với những nhọc nhằn vì cuộc sống.

Sau bửa ăn, cả đoàn trở về khách sạn Bagan Central nghĩ trưa để lấy sức cho chuyến rong chơi buổi chiều nay. Và con đường trở về này cũng rất thú vị như lúc đi, bởi chúng tôi được qua không biết bao nhiêu đền tháp, với đủ loại kiễu dáng và kích cở, như tôi đã từng nói. Rất nhiều cái còn khá nguyên vẹn, một số chỉ còn lại nền gạch hoặc 1 bức tường sụp đổ, nhưng tất cả, với tôi đều rất đẹp.
Xin mời các bạn xem tiếp ảnh, nhiều đền tháp quá, không biết các bạn xem có …ngán không, nhưng với tôi thì …quá xá đẹp, nên cứ tiếp tục post lên đây.