15/6/2014

 

Tiến trình hiện đại hoá ngành nông nghiệp Mỹ

 

Đoàn Ngọc Đông MA, MS

 

1  Sơ lược về ngành nông nghiệp Mỹ

 

Nước Mỹ có ngành nông nghiệp tân tiến, hiện đại nhất thế giới. Lao đông  nông nghiệp chiếm khoảng 1% trong tổng dân số 322 triệu người  Tính đến tháng 4-2014, lực lượng lao đông Mỹ, ( labor force ), gồm có tổng số 155 triệu ,421 nghìn người, trong đó, lao động nông nghiệp có 1 triệu,879 nghìn người, chiếm tỷ lệ khoảng 0,7%.  Đất đai Mỹ có diện tích 9,161,923 km2, trong đó,  đất  khả canh  chiếm 18,1%. Theo thống kê nông nghiệp, công bố trong tháng 2 năm 2014 , thì năm 2012, tổng số nông trại ở Mỹ có 2,109,363 cái, trung bình mỗi trại có diện tích 434 acres, ( 1 acre = 0.4015 ha ). Năm 2012, tổng  giá trị nông phẩm đạt $394.6 tỷ, tăng 33% so với năm 2007, trong đó thu về các sản phẩm trồng trọt $219.6 tỷ, sản phẩm chăn nuôi đạt $171.7 tỷ.

Mỹ là nước dẫn đầu thế giới về xuất cảng nông phẩm, xuất cảng đậu nành đạt $24.7 tỷ, chiếm 50.5%, bắp, đạt kim ngạch $9.3 ty, chiem 50.1%, luá mi $8.2 tỷ, chiếm 18% thị phần  xuất cảng nông phẩm của toàn thế giới.Từ năm 1960 đến năm 2014, Mỹ luôn luôn có thặng dư về mậu dịch nông nghiệp,

xuất khẩu nông nghiêp năm 2012 đạt $141.3 tỷ, và ước tính năm 2014 đạt $149.5 tỷ, chiếm hơn 10% tổng số kim ngạch xuất khẩu của toàn ngành và thặng dư mậu dịch nông nghiệp lên đến trên $ 38.5 tỷ.

Sau đây xin thử tìm hiểu, vì đâu nước Mỹ có một tỷ lệ nông dân rất nhỏ, lại có một nền nông nghiệp vĩ đại, sản xuất nông phẩm dồi dào, chất lượng an toàn, không những nuôi sống cho toàn dân Mỹ mà còn xuất cảng với số lượng lớn, đứng đầu so với các nước trên toàn thế giới.

 

    Diện tích canh tác từ 1982 đến 2012                  

Cơ giới hoá nông nghiệp Mỹ

2       Những yếu tố hổ trợ ngành nông nghiệp

 

 a/ Đức tinh tự chủ và sáng kiến của nông dân 

 

Ngay từ thời kỳ đầu lập quốc, nông dân đã được xem như mẫu người có tính tự chủ rất cao. Họ làm việc cần cù, sáng tạo, kiên nhẫn và đầy nhiệt huyết. Họ đến Mỹ với bàn tay trắng, làm việc trên những mảnh đất tự chiếm giữ, không có giấy tờ sở hữu. Năm 1790 nông dân chiếm 90% dân sô. Năm 1870, lao động nông nghiệp chiếm đến 49% dân số. Năm 1920, số nông dân gần 32  triệu chiếm 30.8% trong tổng dân số 107.5 triệu người. Số lượng nông dân giảm dần theo đà phát triển kinh tế của xứ sở. Năm 1930, chiếm 21%, năm 1960, chiếm 8,3%,  năm 1990, chiếm 2.6%, trong tổng dân số của Mỹ. Ngày nay, nông dân Mỹ, hoạt động toàn thời gian, chiếm khoảng 1% trong tổng số toàn dân Mỹ, tính đến tháng 6-2014 là gần 322 triêu người.

Một ưu điểm là các nông trại nhỏ và vừa được quản trị bởi gia đình, tổ hợp, công ty do nông dân nắm giữ, tỷ lệ do nông dân làm chủ đạt con số rất cao, trên 95%. Nông trại lớn, diện tích trên 2086 acres, do các đại công ty nắm giữ chỉ chiếm 4.6%.

Đời sống nông dân càng ngày càng cải thiện. Vì tự quản trị nông trại của mình, nên công việc kinh doanh nông nghiệp rất có kết quả. Hình ảnh người nông dân Mỹ ngày nay, là hình ảnh của người công nhân nông nghiệp, họ lao động trong một xí nghiệp nông nghiệp. Họ ăn mặc như hình ảnh người công nhân, mậc quần jean, áo carô  màu , họ sống trong những khu nông thôn, đầy đủ tiện nghi, có trường trung học, có siêu thị, tiệm ăn, ngân hàng, với nhà cửa khang trang.  trông rất đẹp mắt. Chỉ khác là nhà họ cách xa nhà người khác, nhà cửa ngăn nắp, có thảm cò xanh mướt, có vườn hoa quả xanh tươi.

Tôi có dịp sống với họ hàng tuần, họ chất phát, chân thật , rất hiếu khách. Có lần tôi ở trong nhà của một nông dân trong tiểu bang Michigan, họ canh tác với diện tích 100 ha, chuyên trồng bắp, đậu nành và trồng cỏ. Gia đình họ có 5 người, người cha và người con trưởng  là lao đông chính, vào mùa bận rộn mới thuê 1 công nhân mà họ có thể nuôi đến hơn 100 con bò sữa. Họ xử dụng máy móc rất thành thạo, hiểu biết về nông nghiệp và kinh tế rất cao, nhiều người có bằng đại học, thật đáng khâm  phục.

Nông dân càng ngày càng có trình độ học vấn cao, nên lợi tức thu nhập của họ cũng không thấp nếu so với các ngành khác. Lương trung bình của một công nhân nông nghiệp Mỹ là $61,000 một năm. Lợi tức của 10% người có lương cao nhất là $107,000/năm. Lợi tức của 10% những người có lương thấp nhát là $30,000/năm. Nông dân kiếm được nhiều tiền  như ở tiểu bang Kansas  $95,000/năm, tiểu bang Washington $87,000/năm, California $84,000/năm, Iowa $82,000/ năm và Minnesota $78,000/năm.

Thu nhập trung bình của một gia đình nông dân năm 1960 là $4,654 so với thu nhập trung bình năm 2012  là $108,814, tăng 25 lần.trong thời gian 54 năm.

Năm 2012, số người làm trưởng nông traị vào khoảng 2.1 triệu người. Trong số nầy , người da trắng chiếm 92%, người thiểu số chiếm 8%.Tuổi trung bình của trại chủ là 58.3.tuồi. Các trại chủ tự cho mình là nông dân, chiếm 48%, số còn lại làm việc nông trại bán thời gian, họ tự xem mình như người có nghề nghiệp khác.Tuổi của những trại chủ càng ngày càng già, chỉ 6% có tuổi dưới 35,  số trại chủ có tuổi từ 65 trở lên, chiếm đến 33%.  

 

Nông dân Mỹ đang lái máy kéo

 

b/  Đất đai canh tác rộng lớn, thiên nhiên ưu đãi
 

Nông dân Mỹ làm việc trong những điều kiện thiên nhiên vô cùng thuận lợi. Vùng Trung tây nước Mỹ có đất đai canh tác màu mỡ nhất thê giới. Các vùng canh tác có lượng nước mưa tương đối đầy đủ, lượng nước sông và nước ngầm cho phép tưới tiêu cho các tiểu bang thiếu nước .Mức sản xuất nông nghiệp và loại hoa màu thay đổi từng tiểu bang, chẳng hạn như bang Texas với 229,000 nông trại, trồng bông, bắp, lúa mì, bang Missouri với 104,500 trại, trồng bắp, đậu nành, lúa gạo và cỏ, bang Iowa với 88,400 trại, trồng bắp và đậu nành, bang Illinois với 72,500 trại, trồng bắp, đậu nành, bang California với 75,000 trại, trồng nho, hạnh nhân, rau quả,bang Florida với  40,000 trại, chuyên trồng cam. Nếu ai đã từng đi xe trên xa lộ, đi hàng giờ, dọc theo các tiểu bang vừa kể, họ sẽ thấy những cánh đồng băp, đậu nành, lúa mì, cam, cánh đồng cỏ, rộng mênh mông, xanh tươi, bao la, bát ngát, rộng đến nỗi, so với cánh đồng lúa miền Nam Việt nam, một thời có tiếng là cò bay thẳng cánh, nhưng so với các cánh đồng ở Mỹ thì không thấm thía vào đâu. .

Diện tích canh tác và tổng số nông trại giảm dần , nhưng sản lượng nông nghiệp lại gia tăng Năm 2007, tổng số nông trại là 2,204,792 cái với tổng diện tích canh tác 922,095,840 acres. Năm 2012, tổng số nông trại là 2,109,363 cái với tổng diện tích canh tác 914,603,026 acres. Doanh thu  nông nghiệp trong năm 2007 đạt $297.2 tỷ, so với doanh  thu nông nghiệp năm 2012 là $394.6 tỷ, tăng 32.8%. Nước Mỹ có 10 tiểu bang, sản xuất khoảng 50% tổng sản lượng nông phẩm của cả nước, nhiều nhất là California, $45 tỷ ,  Texas $20 tỷ, Iowa $19 tỷ.

.   

              Cánh đồng  bao la bát ngát    

                                  

                               Nông dân đang phun thuốc trừ sâu