Cần Sa *( Xa ) y khoa cao giá, có thay chỗ “ Nàng Tiên má hồng nâu”- thuốc phiện xa xưa ?

G S Tôn Thất Trình 
                                  

         Mọi  cây cần sa y khoa- medical marijuana  đều phát sinh hai dòng giống loai phụ subspecies indica  và lòai phụ sativa . Nhưng sách Cây Cỏ Việt Nam, Phạm Hòang Hộ   xuất bản  năm 2003  lại ghi lá cần sa  chứa nhựa - resin có hóa chất tác động đến trung khu thần kinh,  thuộc lòai phụ subsp. indica.  Còn lòai  phụ subsp. sativa  lại  thành một lòai là Cannabis sativa L.( tên Việt là Cần xa, Gai đầu, Gai mèo, hemp, marijuana, chanvre indien, haschich ) .  Lòai sativa là một cỏ đứng cao 2-3m, nhất niên, trồng để lấy sợi từ vỏ. Ngày nay Ca Li - Hoa Kỳ đếm được trên 700 dòng giống cần sa  y khoa, chia ra làm 3 nhóm phụ :  là C. indica làm thân thể buồn ngũ nhiều và C. sativa  các tay hút sách cần sa cho là  gíup cảm gíác đầy sinh khí hơn. Các giống lừng danh có tên là Kush, gồm 44 giống indica ( như Corleone Kush , Bubba Kush , Redwood Kush ), 22 giống lai - hybrids ( Tahoe OG Kush , Champagne Kush ) và  1 giống sativa . Những giống lừng danh dưới tên là Haze không có giống nào thuộc indica , 17 giống lai ( như Jack Haze, Liberty Haze,) và 22 giống sativa ( Brainstorm Haze, Amnesia Haze,Thai Haze).

          Adam Orenstein 48 tuổi, mệnh danh là Kyle Kush, nguyên là biên tập viên tuần báo High Times Magazine, nhà vườn  chủ trì - master cultivator  cho vườn Mầm Hoa và Hoa Hồng - Buds and Roses  bệnh xá phát thuốc thị trấn  Studio City đã mất nhiều năm lai tuyễn các cây marijuana, trước khi tìm ra một dòng giống mới,anh ta lấy làm hảnh diện,vì cây có lông tơ  trắng như tinh thể các nhà trồng tĩa và các tay hút sách đều cho là cao giá.  Nhưng anh ta cũng  như các bạn chung sức cộng tác, trước khi giải tỏa giống này ra công chúng, đều mệt mõi cố tìm cho được một tiến bước khẩn thiết nhất : đặt tên giống cho đích đáng.

 Cuối cùng họ lựa tên là Siêu Dâu tây -  Super Strawberry, một gật đầu chấp thuận cho giống cuối đọat giải của họ là Ho hen Dâu tây - Strawberry Cough. Cần sa luôn luôn chiếm một loạt tên riêng. Nhưng khi luật lệ hợp pháp  hóa, đưa cần sa ra khỏi bóng râm lén lút,  các tay cung cấp  lọai cỏ hăng cay này, đã đặt tên thánh những dòng giống mới nhất, cẩn thận không khác gì  mấy các nhà thị trường hóa thương mãi cả thảy. Đừng chờ đợi các buổi họp của ban giám đốc  cố nhìn vào một tự điễn. Lựa chọn một  tên hòan mỹ,  đòi hỏi  bạn bè giúp đở, một phiên họp lấy ý kiến tất cả mọi người vàphải hút thử rất nhiều cần sa.  tim ra một  tên đích đang  cần chú tâm.

            Tên đáng ghi nhớ, chẳng hạn Purple Haze hay Maui Waui  có thể rền vàng nhiều chục năm. Tên lựa chọn càng khéo léo  bao nhiêu,  càng thích thú bấy nhiêu, theo lời Cy Scott , đồng thiết lập viên  Leafly.com, một sách hướng dẫn  các bệnh xá phát thuốc và duyệt xét cannabis.   Các nhà tiêu thụ nay đã có hàng trăm giống lừng danh  như  các giống mới bán chạy là Tangie, L. A. Confidential, và Girl Scout Cookies.  Các  dòng giống  thường khêu gợi  mùi ngửi, vị nếm  và uy lực của dòng giống  . Chúng thường dùng các từ OG hay Kush, để  vinh danh  OG Kush , một dòng giống  nổi tiếng nhất  hai chục năm qua, tương tự tư tiên trả thêm - premium  hay xa xỉ phẩm - deluxe, dù rằng có khi không đúng sự thật. Tài tử  Charlie Sheen cũng  được  một tên riêng cho mình khi cách đây vài năm  ông hút sách cần sa vì cá nhân và đời sống nghề nghiệp. Bác sĩ Sanjay Gupta , thông tín viên y khoa đài CNN- Hoa Kỳ, cũng có một tên riêng  năm ngòái do bệnh xá Colorado đặt ra , khi ông  ca ngợi gíá trị lợi lộc y khoa của cannabis . Một năm trước đó,  Blue Ivy  đã dược sử dụng   làm tên cho con gái mới ra đời của  Beyonce và Jay -Z’s .  Nhà vô địch bơi lội  Thế Vận Hội  Michael Phelps, có một lần hút cần sa, cũng nhận một tên OG .          

 Theo chủ nhân sin quán Nam Ca Li Don và Aaron của  DNA Genetics,  một ngân hàng hạt giống ở  Hòa Lan - Amsterdam  ,tên gọi kỳ quặc  là  cặn bả  là một văn hóa ma túy không trở lại,  được  còn kéo dài. Hai tay này  đã phát triễn ra  vài dòng giống nóng hổi  những năm gần đây,  gồm  Tangie và L.A. Confidential .  Họ cho biết cần  3 năm  mới làm t ra một dòng giống  mới bán được .  Chỉ 1 trong số 10 cây thử nghiệm  là thị trường hóa .   Đáng kể là  Kosher Kush , Holy Grail Kush và Tora Bora, một giống uy vũ đặc biệt dành cho các  tay hút sách chịu đựng cao- high tolderant somokers . Mới đây,  Aaron và Don  trộn lẫn Kosher Kush với Star Dawg và làm ra Kosher Dawg , còn gọi là Hebrew National .  Cách đây mấy năm, họ lai  một giống  gọi là OG Chocolate Thai  với  giống Cannalope Haze, đặt tên là D Line , vì cây thử nghiệm  dán nhãn  chữ D . .Không ai thích giống D này . Nên họ   gọi tên khác là Chocolope , theo Don nay là giống bán chạy nhất .

          Hai người đang liệt kê  các thành phần di truyền các dòng giống.   Mục đích là  làm nhãn hiệu quốc tế hóa các sáng tạo tuyễn chọn của họ. Cơ quan Nhãn hiệu thương mãi và  Môn bài sáng chế Hoa Kỳ  cho phép cannabis  đăng ký một thời gian ngắn năm  2010, rồi bất thình lình chấm dứt thủ tục và nói rằng cơ quan đã sai lầm.  Công nghệ cần sa  ở bang Ca Li , còn cần các luật lệ đòi hỏi  ghi nhãn hiệu  và thử nghiệm  marijuana   hơn là làm nhãn hiệu thương mai - trademarking .  Có nghĩa là không một ai biết chắc chắn  là họ thật sự đã mua   một hộp White Widow  hay Duper Silver Haze  hay là một giống hòan tòan khác biệt . Nhàhóa học Jeff Raber đã  xem xét  1 500 mẩu  marijuana ở bang California  và tìm thấy là không có  mấy mạch lạc di truyền giữa các giống cùng một tên .  Raber là chủ tịch thiết lâp viên của Werc Shop tại thị trấn Pasadena , một la bô thử nghiệm cannabis xem có bị ô nhiểm gì không  và chất thành phần tâm lý hoạt động  - psychoactive tên là THC ( chính là những tinh thể sương gíá  giống Super Strawberry của  Orenstein ). Raber cho biết là tên gọi phần lớn chỉ lđể  thương mãi hóa .  Raber đã thấy tên các giống thường  hay thay đổi . Tuần nay trên kệ bán cannabis tên A.  Không bán chạy . Cho nên họ dấu kín  giống A đi  một ngày,  rồi  ngày sau đem bán dưới tên B.  Bổng nhiên  giống B rất phổ thông. Đó là một vấn đề quan trọng cho  tin tưởng vào cần sa y khoa, chẳng hạn  các giống tên là Green Back, Trainwreck, Durban Poison và Chernobyl . Scott của Leafly  nói rằng  đã nghe có nơi đổi tên Green Crack  thành Green Goddesss,  cho có vẽ y khoa hơn.  Nếu có thêm luật lệ điều hòa  thì sẽ có thêm tiêu chuẫn và những tên thay đổi như thế, sẽ biến mất .

                                                  
( chiếu theo david.pierson@latime.com, Irvine ngày 28/10/2014 )