2/10/2014
Phần V: Du lịch, Danh lam thắng cảnh, ăn uống.. , các khu đô thị mới v.v...
GS Tôn Thất Trình .
( Irvine ngày 15 tháng 9 năm 2014 )
Phát triễn du lịch, những gì đáng chú tham quan ở Sài Gòn ?
Năm 2007 đã có 4.3 triệu du khách đến Việt Nam. Trong số này, 70% nghĩa là khỏang 3 triệu, thăm viếng Sài Gòn- TP HCM. Tăng thêm 12 % so với năm 2006. Năm 2013, có lẽ đến 4.2 triệu đến Sài Gòn trong số trên 7 triệu đến Việt Nam. Năm 2014, dự trù đạt 4.4 triệu. Nhiều nhất là dân Trung Quốc, thứ đến là Mã Lai Á, Nga, Úc Châu và Nhật Bổn. Du khách đến Sài gòn, vì đây là một thị trường thế giới đang phát triễn mạnh mẽ, một nơi cảnh tượng nghệ thuật đang nẩy lộc , một đời sống đêm đu đưa nhịp nhàng, một chỗ ăn nhậu thèm chảy nước miếng, hòa hợp văn minh mới cũ Âu Châu và Viễn Đông - Đông Nam Á, nay cọng thêm Bắc Mỹ và Nam Mỹ. Nhưng dân Sài Gòn “chính cống “ ( ? ) vẫn dùng từ Sài Gòn, có lẽ vì thành phố cũ Tàu Chợ Lớn còn được họ nhận thức là một thành phố riêng biệt tách rời Thành Phố HCM. Các xe búyt Thành Phố cũng xưng mình là Xe búyt Sài Gòn và luôn luôn xem trung tâm lịch sử Thành Phố là quận 1. Du lịch thu chừng 4. 4 tỉ $ lợi tức, gần bằng phân nữa lợi tức công nghệ .
Danh lam thắng cảnh
Các cột mốc kiến trúc lịch sử đã kể ra ở trên là Nhà Thờ Đức Bà đường Hàn Thuyên gần Tòa Bưu Diện cũng là một kiến trúc lịch sữ thời Pháp thuộc, đã lôi cuốn thêm du khách là năm 2005 tiếng đồn hàng ngàn nhân chứng thấy tượng Đức Bà, Đức Mẹ Đồng Trinh -Virgin May statue chảy nước mắt khóc, tuy tòa Tổng Giám Mục đã cải chính; Tòa Đô Chánh ( hay Tòa Hội Đồng Nhân Dân Thành Phố ) ở cuối đường Nguyễn Huệ; Dinh Độc Lập ( hay Dinh Thống Nhất ) cổng vào ở đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa; Viện Bảo Tàng Lịch sử Việt Nam ở cắt ngang hai đường Lê Duẫn và Nguyễn Bỉnh Khiêm bên trong Sở Thú, cần đọc qua lịch sử Viêt Nam trước khi thăm viếng, nếu không sẽ không biết là mình xem gì. Phía ngòai là Sở Thú , nhưng tên dịch lại là Vườn Bách Thảo - Botanical Gardens, thiết lập từ năm 1865, một nơi rất thú vị - tốt đẹp để ăn trưa, xa hẳn quần chúng đông đảo, náo nhiệt. Có lẽ nên kể thêm ( theo Wikitravel tháng giêng năm 2014) Viện Bảo Tàng Vết Tích Tàn Dư Chiến Tranh - War Remnants Museum, ở đường Võ Văn Tấn. Viện Bảo tàng này được vội vã khai trương, chưa đầy 5 tháng, sau khi Cộng Hòa Miền Nam thất thủ. Sau đó được di dời vào vị trí mới , gồm 3 tầng lầu triễn lãm và nhiều phần cứng quân sự Hoa Kỳ ( như các lọai xe tăng, máy bay phản lực - jets, trực thăng - helicopers, súng pháo - đại bác ngắn - howitzers ) trưng bày bên ngòai dinh thự, những tàn bạo thảm khốc con người gây ra ở Cuộc Chiến Tranh Việt Nam ( Hoa Kỳ )- Vietnam ( American) War, cùng những hình chụp khủng khiếp đầy các đại sảnh. Một chuồng “ cọp - tiger cage” bắt chước giả tạo và những bình vại đựng bào thai méo mó do thuốc khai quang Tác nhân Da Cam - Agent Orange làm ra. Một triễn lãm ở lầu ba trưng ra những chuyện kể các nhà báo phóng viên chiến tranh khắp thế giới đã căn cứ trên thực tế, đã mất tích, đã chết ở trận mạc . Coi chừng những kẻ cụt tay, cụt chân cố bán các sản phẩm của họ. Viện bảo tàng này không mấy xa Dinh Thống Nhất. Viện Bảo tàng Hồ Chí Minh ở đường Nguyễn Tất Thành, trước đó là Bến Tàu Nhà Rồng -Dragon House Wharf , quận 4. Dinh thự được xây cất từ thời Pháp thuộc địa , gần bến tàu Sài Gòn trình bày đời sống của chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây cũng là tiệm sách bán tài liệu về Ông Hồ Chí Minh. Các sách có phần sô vanh hiếu chiến -jingoistic , tùy quan điểm mỗi người như mọi điều thường lệ.
Danh lam, thắng cảnh tôn giáo Sài Gòn, ngòai Nhà Thờ Đức Bà đã kể, đáng chú ý là :- Nhà Thờ Hồi Giáo Trung Ương - Central Mosque ở đường Đông Du. Đây là một trong số 12 nhà thờ Hồi Giáo của TP HCM. Nhà Thờ Hồi Giáo Trung Ương được xây cất năm 1935, nguyên thủy để cho kiều dân Nam Ấn Độ cư ngụ Sài Gòn thờ phụng, nhưng nay các dân Hồi Giáo từ Hồi Quốc - Pakistan và Inđônêxia cũng đến đây cúng bái. Dân gian đến rất đông mỗi thứ sáu; sân hiên nhà -verandah bóng giâm và các sàn đá mát lạnh là một nơi lý tưởng để ngồi nghỉ, đọc sách báo, hay ngũ trưa lúc trời nóng nực. Lưu ý như mọi nhà thờ Hồi Giáo khác, đừng quên cởi bỏ giày trước khi vào cầu nguyện và ăn mặc phong thái cỗ sơ sài nhưng chỉnh tề khi vào. -Ngòai các Chùa Vĩnh Nghiêm, Giác Lâm, Giác Viên, Xá Lợi ( ? ) … Phật gíáo Viêt Nam thiết lập, có thể kể thêm: Chùa Thiên Hậu Pagoda ở đường Nguyễn Trải- Chợ Lớn, thờ Bà Thiên Hậu một Thánh Mẩu Biển Cả - Sea goddess, khi vắng mặt bà để lại hai con rùa khổng lồ làm mắt nhìn thế gian, mỗi năm ngày 13 tháng 3 âm lịch một lễ hội tưng bừng cúng dường bà, và không nên bỏ quên những chạm trỗ hoa mỹ lộng lẫy trên tượng sân cạnh ngòai chùa. Chùa Quan Âm ở đường Lảo Tử - Chợ Lớn khỏi đường Hùng Vương đôi chút và gần Chùa Thiên Hậu là chùa xưa cổ nhất Thành Phố, nhan khói mờ mịt quanh năm suốt tháng. Chùa Phụng Sơn Tự ở đại lộ Tháng 2, ngọai ô Chợ Lớn, nay có phần bụi bặm và lùn tũn cạnh các cao ốc mới xây chung quanh, nhưng đất đai nhỏ chạm trổ là nơi rất tốt hầu nghỉ ngơi, tránh bận rộn hối hả Thành Phố. Chùa Ngọc Hoàng hay Phước Hải Tự - Emperor Jade ( Tortoise ) Pagoda ở đường Mai Thị Lựu, nhiều người cho là chùa tinh vi đẹp nhất Sài Gòn , nuôi nhiều rùa ở hồ bê tông sân vườn .
Trên phương điện thương mãi , hai cột mốc kiến trúc tân trào đáng cho du khách đến xem là :* Tháp Tòa Tài Chánh - Financial Tower Bitexco ở ngay trung tâm quận doanh nghiệp và tiêu khiển Thành Phố là một bất động sản phát triễn khích lệ nhất nước nhà từ trước đến nay. Đây là một nhà chọc trời cao 262m, gồm có 68 tầng, tầng thấp nhất là những tiệm bán lẽ tiệm ăn. Tầng ba là một bệnh viện FV. Các tầng trên nữa là các phòng sở, ra vào giới hạn. Kiến trúc sư Carlos Zapata có trách nhiệm họa kiểu Tòa Tháp Bitexco, đã rút cảm hứng xây tòa nhà học trời này từ hình dáng Hoa ( Bông ) Sen- Lotus “ quốc hoa” Việt Nam tượng trưng cho trong sạch- tinh khiết ( “gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn “ ), tinh thần trách nhiệm và tính lạc quan. Bitexco, được xây dựng vào thời kinh tế Việt Nam lớn mạnh, có mục đích biểu hiện năng lực và hòai vọng của dân gian Việt . Sân Thượng Sài Gòn -Skydeck ở đường Hồ Tùng Mậu, phường Bến Nghé, quận 1. Trên tầng thứ 49 nhà chọc trời này, có thể nhìn 3600 tòan cảnh toàn thể Thành Phố và sông Sài Gòn kế cận. Sài gon Skydeck có một tiệm bán quà tặng, những màn ảnh thông tin sờ tay- Information touch sreens tiếng Anh hay tiếng Pháp, dùng ống nhòm tự do, uống nước ve chai không mất tiền. Leo lên tầng 50 cũng dễ dàng, tự do qua một lọat bậc cầu thang, dẫn tới một quán cà phê bán nhiều lọai giải khát. Tầng 52 chứa một sân trực thăng đáp ( thay thang máy ở tầng thứ 50 ) nên hỏi thăm quán bar, bán nước uống không đắt tiền bao nhiêu từ 17 - 20 giờ đêm với âm nhạc nghe tự do, trong ly có hạt giẽ- ô liu và nhìn rỏ được Thành Phố ngọan mục. Ban đêm “bồi’ quán bar, ăn mặc chỉnh tề ở tầng thứ nhất, hướng dẫn du khách đến thang máy đi lên tầng thứ 50 và sau đó lên tầng 52 .
Các phố chợ buôn bán ngày nay : các tiệm không còn mấy tên cũ thời Cộng Hòa nữa
Cũng theo Wikitravel tháng 9 năm 2014, có chừng vài tá tiệm bán sản phẩm nghệ thuật và thủ công hay đồ nhựa chế tạo vội vàng - resin knock off, quanh quận du lịch trung tâm. Các sản phẩm đắt tiền nhất, tốt nhất thường tìm thấy ở đường Đồng Khởi hay các đường lân cận. Sản phẩm có khuynh hướng dần dần đơn giản hơn, rẽ tiền hơn khi du khách tiến về phía Tây hướng đến Chợ Bến Thành, tuy rằng tiệm bán đồ khắc chạm gỗ- wood carving hay nhất lại là một gian hàng sau lưng Chợ Bến Thành. Vài tiệm bán hàng lụa dệt từ Sa Pa miền Bắc. Các tranh sơn “mài” - lackered paintings , đĩa , chén v.v… rất đáng ngạc nhiên và độc đáo cho Việt Nam. Các áp phích, quảng cáo có thể rất sâu sắc, gây ấn tượng về khái niệm lịch sử Việt Nam. Những tiệm có thể ghé mua là : tiệm may mặc Đường Phố Địa phương Bò Sửa- Local Street Wear, ở Tháp Vincom Tower đường Đồng Khởi quận 1 ; tiệm áo sơ mi cụt tay - Ginkgo T shirt , ở đường Lê Lợi quận 1, bán các áo sơ mi cụt tay làm quà kỷ niệm độc đáo cao phẩm, với những họa kiểu sáng tạo các nền văn hóa Á Châu và Việt Nam cảm ứng. Hảng này có một tiệm khác trong quận 1 ở đường Bùi Viện . Phòng trưng bày Nghệ Thuật Phương Mai- Art Gallery ở đường Lê ThánhTôn quận 1 và đường Đồng khởi, bán các công trình nghệ thuật cận đại đặc sắc gồm tranh dầu , tranh sơn mài- lacquer paintings , tranh thuốc nước- water color paintings và đồ chạm trổ , điêu khắc; Phòng Trưng Bày -Galerie Quỳnh triễn lãm nghệ thuật đương thời- contemporary art ở đường Đề Thám ( giữa hai đường Cô Bắc và Cô Giang ), quận 1 là môt trưng bày nghiêm chỉnh nghệ thuật đương thời Việt Nam. Khác hẳn hàng lọat vô số phòng trưng bày tụ điểm vào các công trình có tính cách trang trí hơn, phòng này thể hiện sáng tạo của các nghệ sĩ trong nước và ngoại quốc gồm Tiffany Chung, Đổ Hòang Tường, Hòang Dương Cầm và Sandrine Blouquet . Những nhà thu thập nghệ thuật chính chắn tất nhiên phải đến thăm phòng triễn lãm này; tiệm Diệu Anh boutique ở đường Tôn Đức Thắng, quận 1, gần dinh thự Le Meridian, bán áo quần độc đáo và tân thời, cả đàn ông lẫn đàn bà, do một nhà vẽ kiểu địa phương sáng lập làm chủ ; tiệm Sống, Thời trang - Fashion ở đường Pasteur, quận 1 gần đường Lê Lợi, chuyên về mỹ lệ xa xỉ kẻ lang thang, giang hồ mã thượng - luxury bohemian chic, kiểu đời sống phiêu bạt Pháp cảm ứng thủ công tinh nghệ truyền thống Việt Nam nhãn hiệu kiểu thời trang Sống gồm luôn cả đồ thêu - embroideries, vải vóc tế nhị và kiểu cách thô lỗ tương phản nhau - contrasted rugged style , tạo ra một cái nhìn vừa bình thường vừa phức tạp. Muốn xem các đồ sơn mài, véc ni - lacquer are thì đến tiệm Lacquer ware, đối diện Lucky Plaza ở Đồng Khởi mua một thứ gì đặc điểm Sài Gòn đem về nhà, hay tiệm Saigon Craft ,giữa đường Mạc Thị Bưởi và Đông Du cũng ở Đồng Khởi, có bán những sáng tạo đặc sắc đáng kinh ngạc mà Quà Tăng 42 - Gift 42 là qúi giá nhất; tiệm Trang trí Gia thất- Home Decor bán những đồ độc đáo và gía trị. Nếu ai đó nghĩ rằng nên đầu tư 2000$ hay hơn nữa về đồ đạc bàn ghế giường phản- home furnishing, một thùng thưa - crate đồ đạc này chở từ Sài Gòn về sẽ đủ trả tiền chi phí chuyến du lịch này. Trước tiên, khởi sự mua các đồ chính yếu ở tiệm Gaya, đường Nguyễn Văn Trang quận 1 nếu thích những gì cận đại và tiệm Verlim , đường Lê Lai quận 1 nếu kiểu bạn thích hợp nghi thức- truyền thống. Rồi bạn còn có thể tiêu hoang phí mua các khung nghệ thuật đồ gốm Việt ở Gốm Việt- Pottery, đường Lý Tự Trọng và Pasteur; Đèn thắp sáng- Lighting ở NGA , đường Lê Thánh Tôn, giữa Nguyễn Huệ và Đồng Khởi hay Mosaic , đường Mạc Thị Bưởi ngay trước Nguyễn Huệ và tiệm đồ cỗ - antiques ở Lê Công Kiều. Chêm thêm vào thùng thưa những công trình giường ngũ của Catherine Denoual ,đường Thi Sách ngay khi xuống đường Lê Thánh Tôn và các gối, mền chăn Dolce Casa - Gia Thất Diụ Dàng ở đường Đồng Khởi, đối diện Khách sạn Sheralton. Về vải vóc, thì nên đến tiệm Lụa Khải Silk, đường Đồng Khởi, Hòang Khải sáng lập bán lụa nổi tiếng khắp thế giới . Bên cạnh là Creation và Indochina hai cạnh tranh thực sự giá trị. Các bà có lẽ không nên bỏ qua các tiệm La Bella ,La Bella Blue ( đường Lê Thánh Tôn và Pasteur) tiệm Sống đã kể rồi . Nên hoan hô Nhà Họa Kiểu Minh Hạnh ( ngay từ đường Đồng Khởi và đường Ngô Đức Kế ). Mua ví ( giỏ ) xách tay Anapa bag thì đến Gaya hay Ipa - Nima , đường Nguyễn Trung Trực, quận 1; mua giày giá rẽ đến Mandarina và mua chuổi hạt, đồ nữ trang, châu báu đến Lệ Hằng . Tiệm Khải Silk and Creation bán sơ mi rất đẹp và cà vạt sánh được với cà vạt Zegna; sơ mi làm sẳn- off the peg shirts có thể sửa lại không tính thêm tiền, hay mang sơ mi- quần sọt , quần dài đến tiệm Tricia và Verona giữa đường Đông Du có thể cắt may y hệt những áo quần này bằng lụa, vải lanh - linen hay bông vải Ai Cập mịn mà nhất. Muốn may một bộ đồ kẻn sang trọng, đến tiệm Cao Minh ( đường Pasteur giữa Lê Thánh Tôn và Lê Lợi ) một thợ may “ gia” biết rỏ vải vóc nước nhà hay tiệm Minh Đòan ? ( đường Lê Thánh Tôn ,khi xuống khỏi Nguyễn Trung Trực ) nơi các Việt Kiều hay đến ….
*Chợ Bến Thành- Bến Thành Market , cuối phía Tây Nam đường Lê Lai là một ổ - sào huyệt đạo tặc -dân ăn cắp, ăn cướp, nhưng lại có vài tiệm bán hàng nổi tiếng. Nhận diện ra Bến Thành dễ dàng là nhờ chợ có một tháp đồng hồ giữa môt bùng binh - quảng trường vòng tròn lưu thông to lớn. Đây là một chợ xưa cũ lớn nhất ở quận trung tâm Thành Phố , nhiều gian hàng chứa đầy nhóc hàng hóa, hành lang giữa chia gian hai bên rất hẹp, không đi qua nổi. Vì rất phổ thông cho du khách, nên nay Bến Thành chia ra hai khu buôn bán ; một khu dành cho hàng bán cho khách du lịch ( quần jeans , sơ mi cụt tay - T shirts, và các đồ vật nhỏ làm kỷ niệm ) và một khu bán hàng thường lệ ( trái cây, rau đậu, gạo, các chén bát, soong nồi chảo, hoa, thịt, thực phẩm ăn liền - fast food, trái cây dầm giấm hay nước mắm và kẹo bánh theo kiểu địa phương). Đa số không bán theo đúng giá thị trường, nói thách và thường cao hơn 50 - 100% cho du khách. Ngay sau lưng Chợ Bến Thành về phía Bắc là vài tiệm do Nhóm Bến Thành Group quản lý, bán theo giá nhất định, rẻ tiền hơn các gian trong Chợ .
*Chợ Bình Tây ở khu Hoa buôn bán Chợ Lớn là Chợ đàn em gíá trị thấp của Chợ Bến Thành, bán đủ thứ từ gia vị, thuốc Đông Y Tàu, lụa là, che khuất cá mắm, hải sản khô thái lát phơi nắng vụng về. Muốn tìm một lọai lụa hay nhung Việt Nam thích hợp thì tránh Chợ Bến Thành mà đến ngay chợ Bình Tây . Đa số hàng bán ở chợ Bình Tây là hàng bán sĩ . Thật tế, phần lớn các hàng hóa bán ở Chợ Bến Thành từ Chợ Bình Tây chở đến.
*Chợ Đêm - Night Market nằm ngay ngòai Chợ Bến Thành. Nơi đây có thể tìm ra nhiều món ăn, thức uống khác nhau, cũng như đi mua sắm loanh quanh. Chợ Đêm mở cửa vào 6 giờ chiều, lúc Chợ Bến Thành đóng cửa. *Chợ Đồ Phế thải Chiến Tranh -War Surplus Market còn gọi là “Chợ Cũ” hay “khu Dân Sinh” ở góc đường Yersin và đường Nguyễn Công Trứ, quận 1. Thời Pháp thuộc là khu bán đồ nhậu bình dân với la de - “bia bốc” không vô chai và nhiều tiệm ăn đồ Tàu đặc biệt như “ Cháo cá Chợ Cũ”. Che khuất sau những hàng dài các gian bán phần cứng điện tử và các vật liệu bộ phận điện, chen chúc tấp nập nên rất khó vào. Đầy đồ cấm của thiết bị quân sự chiến tranh Mỹ nguồn gốc vô định ( chẳng hạn “ một thu thập gọi là hộp quẹt máy chính cống lính Mỹ - GI’s Zippo lighter từ thời chiến tranh” ), sơ mi cụt tay rẻ tiền và những đồ phụ thuộc quân sự -military paraphernalia. Đừng mong mua được một Zippo Thủy quân Lục chiến Mỹ, vì nay mọi thứ đều là đồ giả mạo. *Công trường Sài Gòn - Saigon Square hay Thương xá Tax là con sinh đôi của Chợ Bến Thành, nhưng lại có máy điều hòa không khí, không mấy xa Chợ Bến Thành. Giới trung lưu Sài Gòn mua sắm tại đây vào các ngày cuối tuần. Có lẽ du khách nên mua sắm ở đây lúc ban ngày và đêm đến thì đi Chợ Đêm Bến Thành. *Vùng buôn bán Phạm Ngũ Lảo là một khu hình chử nhật do đường Phạm Ngũ Lảo và đường Bùi Viện của TP Sài Gòn làm ra. Nay biến thành nơi “Tây Ba lô- backpackers” và dân ngân sách kém đến tham quan . Mọi đường bộ chánh, cũng như các đường nhỏ kết nối, đều náo nhiệt đầy rẫy các quán cà phê, tiệm ăn, quán bar và những vị trí xài tiền như rác. Mua bán đồ điện tử rẻ rề quanh đường Huỳnh Thúc Kháng, nhưng luôn luôn nhớ rằng đa số tiệm bán đồ giả, đồ bắt chước tỉ như iPads tinh ranh quỷ kế rất dễ nhận diện, khi so sánh với iPads chánh hiệu. Thế nhưng các bình điện máy chụp hình lại khó phân biệt thật - giả. Nếu muốn mua thêm một bộ nhớ cho máy chụp hình kỷ thuật số - digital camera phải cẩn thận, vì đa số bộ nhớ bán ở đây đều là đồ giả cả . Thẻ giả Sandisk II Ultra cards bán khắp nơi và rất khó phân chia giả - chân( thật ). Phẩm giá các thẻ này rất kém cõi và có đáng mất ngũ trưa tìm kiếm mua thẻ không ? . Các bình điện giả mạo còn có tiềm năng nổ tung, cho nên lại cần cẩn thận hơn. ...
Ba thắng cảnh khác,các chuyến du lịch tổ chức hay dẫn tới, nên nhắc qua là các Địa Đạo Củ Chi Tunnels cách TP chừng 2 giờ đi xe búyt, hay đi xe gắn máy, vé bán ở đường Đồng Khởi hay đường Bùi Viện ; và Công viên Nước Đầm Sen - Đầm sen Water Park , ở đường Hòa Bình, phường 3 quận 11, thành lập năm 1999 mỗi năm đều có thêm trò trượt nước - water slides mới; Công viên Du Lịch Đại Nam - Đại Nam Tourist Park ở thị trấn Thủ Dầu Một tỉnh Bình Dương, cách TP HCM chừng 40 km, khai trương năm 2008, là một địa điểm hut dẫn du khách trong nước và ngọai quốc lớn nhất, mới nhất nước nhà ( đã mô tả ở bài khảo luận về tỉnh Bình Dương) ….
Những siêu thị, Thương xá , Cửa hàng bách hóa
*Thương xá Tax nay gọi là Quảng Trường - Sài Gòn Square hay Cửa hàng Bách hóa Tax- department store đã kể sơ qua ở trên , nằm tại góc đường Lê Lợi và Nguyễn Huệ. Đây là một thương xá có phần căn cỗi - xưa cũ, bán đủ thứ hàng thị hiếu tầm thường cho du khách, tuy rằng càng leo lên tầng cao hơn thì các lựa chọn càng tốt hơn. Tầng 2 là một siêu thị- supermarket tốt . Nếu du khách đi bằng tắc xi đến thì các tài xế xem tên mới ngơ ngác bàng hòang , vì chỉ biết tên cũ. Hình như mới đây được phá hủy, xây Siêu thị - Thương xá mới, hợp trào lưu thương mãi đương thời hơn ? . * Các Siêu thị nhỏ kiểu Tây Phưong- Small- Western style Supermarkets có thể tìm thấy trên tầng cao nhất Cửa Hàng bách hóa - department store , một khối nhà, phía Đông Bắc Nhà Hát Lớn - Opera House và ở Quảng trường Diamond Plaza, sau Nhà Thờ Đức Bà, cũng ở trên tầng chóp. Còn Siêu thị Citimart thì ở đường Nguyễn Trải, phường Nguyễn Cư Trinh, quận 1, cách Zen Plaza chừng 10- 15 phút đi bộ .* Co- op Mart Supermarkets nơi các đám đông dân trung lưu Sài Gòn cũng như dân ba lô- backpackers lui tới thuờng xuyên thì hiện diện khắp nơi ở TP HCM. Ở quận 1, tìm thấy chúng ở góc đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa và Nguyễn Đình Chiểu cách trung tâm Thành Phố chừng 1 km hay ở đường Cống Quỳnh đi bộ đến được từ cuối đường dân ba lô là Phạm Ngũ Lảo. Giá cả có phần thấp hơn, nhưng các lựa chọn mua nghiêng về phía yêu cầu nấu nướng của người Việt. *Các Cửa Hàng Bách hóa Tây Phương/ Nhật bổn- Western/Japanese - style department store gồm ba Cửa Hàng gần trung tâm TP . Đối với đa số du khách ngọai quốc, lý do duy nhất đến các thương xá này là để có máy lạnh điều hòa không khí mát mẽ và tiêu khiển vui chơi, tránh các sản phẩm nhãn hiệu Tây Phương (? ) giá cao vời vợi. Nên kể ra Thương Xá Parson, cách Nhà Hát Lớn một khu phố ở đường Đồng Khởi; Diamond Plaza phía Bắc sau lưng Nhà Thờ Đức Bà đã nói trên; Zen Plaza cũng đã nói, cách New World Hotel hai khối nhà phía Tây; Taka Plaza ở đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa gần tiệm cà rem - kem Bạch Đằng.
Ăn uống ở Sài Gòn
Sài Gòn là nơi ăn uống lựa chọn thỏa thích cống hiến rộng lớn hàng lọat món ăn Việt Nam và quốc tế. Tuy nhiên, món hời càng ngày càng khó kiếm và giá cả tiệm ăn mỗi năm tăng thêm 30 % những năm gần đây, vì là một phối hợp của các gía thực phẩm cao hơn , giá nhân công lên tăng thêm lên và giá bất động sản cũng tăng vọt mạnh. Giá đất trung tâm Thành Phố nay bán chừg 16 000 $ mỗi mét vuông .Thế nên một tiệm ăn cở khiêm tốn thường nằm trên một bất động sản gía hơn một triệu đô la Mỹ. Thực phẩm địa phương chính hiệu gíá hời, trước đây là một huy hòang , danh tiếng Việt Nam. Nay càng ngày càng khó thấy một khi Sài Gòn trở thành cao sang và tứ xứ cư ngụ . Các món ăn địa phương trưng bày ảnh hưởng của thời Pháp thuộc địa là các tiệm bánh mì que - baguettes mới ra lò và ngon lành. Bánh mì que dài - nhỏ , quẹt phó mát “ bò cái cười tươi - la vache qui rit, laughing cow” , kẹp thịt trong lọ- bình, giăm bông và các lát hành, hoặc phối hợp chúng, nên khá rẽ . ( trong khi Việt Kiều Ba lê lại thích bánh mì que quét bơ Bretagne kẹp thịt chà bông - thịt ruốc bông Ca Li ? ). Thịt bò được sử dụng ở nhiều đĩa khác nhau là những thay đổi thịt ở món Phở ( chín, tái , nạm, gàu … ) hay làm ra “ bún bò Huế- Hue Beef soup” . Thưởng thức bên cạnh Phở và Bún Bò Huế là “ bánh xèo” miền Nam , “bánh khóai” miền Trung, một lọai trứng tráng - omelette , crepe, bên trong chứa những rau cải mình lựa chọn : giá( mọng dài đậu nành - đổ tương, đậu xanh sống - chín ), các lát măng tre, nấm ta hay nấm Nhật enoki , song song với thịt, tôm hay cả hai ...Các món địa phương giá hời rất dễ tìm tại Sài Gòn . Bánh mì kẹp thịt heo - Pork sandwiches bán 13 000 - 15000 VNĐ một ổ, tháng 5 năm 2011. Cơm tấm bì hay sườn thịt heo theo nhiều cách nướng hay chiên xào và một ít rau đậu, giá 18000 VNĐ . Muốn ăn các thực phẩm phố đường( lề , vệ đường. ) - street food, hàng rong hay không , phải đến một quận Sài Gòn khác: Quận 5 chẳng hạn là tốt rồi, nhưng quận 3 sẽ tốt hơn và giá rẽ hơn. Cũng như Hà Nội, quán ăn phố đường- lề, vệ đường hay gánh hàng rong đã trở thành một văn hóa ẩm thực , có thể đến nơi bằng xe mô tô, xe gắn máy ( Xe ôm !) … , quan sát đời sống dân gian Sài Gòn và nhậu nhẹt những món ăn lề đường tuyệt diệu . Xe ôm - hug motobikes, motorbike taxis Sài Gòn cũng như Hà Nội gồm 2 lọai cho thuê : xì cút tơ - scooters( truyền tự động ) và xe 4 tốc độ, hộp số đạp thay bằng chân trái. Xe Honda Super Cub đầy rẫy khắp nơi là xe gắn máy có 4 tốc độ, hộp số - gearbox bán tự động nghĩa là không có bộ ly hợp( bộ nối ) - clutch cho nên đi đứng tương đối dễ dàng hơn. Các kiểu khác có thể hòan tòan lái tay, cho nên phải tập luyện sử dụng bằng tay trái, đòi hỏi nhiều khéo léo bộ nối trước đã . Xe ôm là phương tiện chuyễn dịch “đặc điểm” “cho cảnh quan đời sống Sài Gòn ngày nay ( nhắc lại xe xì cút tơ và xe gắn máy Honda…. chỉ mới bắt đầu phổ thông giữa thập niên 1960 và thập niên 1970 ở Sài Gòn, nhưng “xe ôm” chưa thịnh hành ) giá rẽ và thường an tòan . Từ năm 2007, mọi người đều phải đội mũ cứng che đầu , một thể lệ được áp dung nghiêm chỉnh . Khi đi xe ôm, phải hỏi mũ đội , nếu không sẽ bị phạt nặng. Có thể thuê xe gắn máy ở nhiều nơi trong Thành Phố , đặc biệt quanh vùng Tây Ba Lo Phạm Ngũ Lảo, quận 1. Nhưng tốt hơn là để cho một tay lái xe lành nghề chở đi. Vì lưu thông Sài Gòn rất là dữ dội, theo nhịp và lô gíc Sài Gòn, rất hổn độn , chứa một danh sách dài những luật lệ không viết ra, khác hẳn luật lệ giao thông các nơi khác. Hầu như không ai biết :”Quyền ưu tiên đi đường - Right of way” là gì cả . Lái xe ở TP HCM không khác gì thấy mình ở giữa một trò chơi viđêô 3- D , nơi ai cũng có thể đến được từ mọi hướng, trong khi mình chỉ có một đời sống mà thôi. Việt Kiều - expat muốn bất chấp lưu thông - kẹt xe, phải thực tập vài tuần - vài tháng ôm lưng người khác lái, trước khi tự lái ấy . Phải lưu tâm đến trộm xe: luôn luôn để xe noI nhìn thấy được hay gửi xe nơi có người giữ xe. Đa số khách sạn đều có người làm giữ / cất xe ...
Các quán hàng bán đồ ăn uống rải rác khắp Thành Phố và tại Chợ Bến Thành đã có một bộ sưu tập đáng kể , một số đã nói tới ở trên. Muốn thưởng thức các đồ ăn liền - fast food thì đến các tiệm Phở 24 dây chuyền, có mặt khắp nơi, tuy rằng gíá đắt gấp đôi các tiệm thường lệ. Tiệm McDonald đầu tiên ở TP HCM khai trương ngày 8 tháng 2 năm 2014. Thụt lùi, khiếm khuyết ăn nhậu lề đường, còn gọi là thực phẩm nấu nướng ở các lỗ tường - holes in the walls tại bất cứ thị trấn hay TP nào tại Việt Nam , thảy đều không bảo đảm tốt đẹp vệ sinh, theo nhận xét du khách Tây Phương . Các kẻ vồ chụp kiểu bán lệ đường này không chỉ nấu nướng, mà còn là kẻ thâu tiền . Họ chụp tiền rồi lấy ngón tay đầy nước miếng ( nước giải ) mình , búng các tờ giấy thối tiền ( có thể thêm mùi vị cho món ăn chăng ? ). Khi một miếng bánh mì que rơi xuống vệ đường, họ lượm lên và tiếp tục sử dụng như cũ . Đa số kẻ bán hàng là đàn bà- phụ nữ gánh hàng trên vai mảnh mai, có thể ho hen hay hắt xì, khi nấu nướng thì che miệng bằng tay - không bao tay ,rồi tiếp tục những gì họ đang sửa sọan. Món ăn có thể chứa tóc rụng, có khi cả lông bộ phận sinh dục hay lông nách. Chén bát , soong nồi chảo rửa bằng các thùng chứa nước mang theo nhỏ xíu, độ 1 lít ,không bao giờ xài bột giặt - detergent . Các ly cốc nhúng rửa hai ba lần vào chút it nước này và sẳn sàng cho người khác dùng. Còn nhiều khiếm khuyết căn bản khác. Tuy nhiên, thực phẩm phường phố, lề- vệ đường hay ở lỗ tường tuyệt đối đầy hương vị, quyến rũ, lạ lùng, sáng chế chân thật và rẽ rề, chứa tất cả mọi yếu tố của kim tự tháp dinh dưỡng; trong đó mọi mùi vị : ngon , chua đắng, mặn ,nồng cay đều có đủ .
Các món Sài Gòn du khách hay lựa chọn rất nhiều. Ăn uống kiểu nước ngòai là : -Các tiệm Baskin Robin có cà rem rất ngon; tiệm Burger Corner gầnTháp Bitexco bán Burger rất mùi vị ; tiệm La Cantina là tiệm ăn đồ Mễ Tây Cơ ; Doner Kebab đường Bùi Viện quận 1, bán thịt cừu Kebab Thổ nhĩ Kỳ; ABC Bakery là tiệm bánh ảnh hưởng Pháp to lớn ở chế độ làm bánh Việt Nam ; BánhMì Bistro ở đường Vỏ Thị Sáu, quận 1, nổi danh bán Bánh mì sandwich và Bánh Mì Việt Nam mới ra lò; Cafe India và Babas Kitchen bán đồ ăn miền Nam Ấn Độ; Hard Rock Cafe ở đường Lê Duẫn bán Burger Mỹ và các đĩa nướng kiểu Mỹ ( ? ); La Habana đường Cao Bá Quát, quận 1 bán đồ ăn Tây Ban Nha và kiểu Cuba, bán côc tên pha đặc sắc ít khi thấy ở Việt Nam ; La Hosteria ở đường Lê Thánh Tôn, bán đồ ăn sành sỏi của nước Ý ; Pomodoro ở đường Hai Bà Trưng quanh góc Hotel Sheraton và Caravelle Hotel, một tiệm nhỏ nhưng lịch sự bán các món ăn Ý đặc thù như lasagna, tuy các pizza ở đây có phần hơi nhiều dầu ; Swiss Chalet Restaurant ở đường Pasteur, quận 1, bán các món đặc thù truyền thống Thụy Sĩ như Phó mát nung chảy để nhúng- chấm, sô cô la nước nhúng , cùng những món ăn miền Trung Âu Châu; Âu Lac do Brazil giữa hai đường Pasteur và Điện Biên Phủ và J.J ‘s Brazilian Barbecue đường Phạm Ngũ Lảo , bán thịt nuớng -barbecue churrascaria( Churasco ) Brasil ăn bao bụng - all you can eat; 4 Sushi bar ở đường Tôn Đức Thắng, Lê Thánh Tôn, Nguyễn Trải và Nguyễn Đình Chiểu bán sushi cao phẩm nhất Sài Gòn; Spice ở đường Lê Quí Đôn quận 3 , dọn những món ăn Thái Lan Việt Kiều hay đến ; Lion City Cafe & Restaurant đường Lê Ánh Xuân quận 1 là dây chuyền bán đồ ăn Sinpapore ; Huy Long Viện đường Nguyễn Du, gần dinh Thống Nhất, bán đồ ăn Tàu , đặc biệt là món Vịt Bắc Kinh và ăn điểm sấm -dim sum ; Yu Chu, lầu 1 Inter continental Asiana Sài Gon, bán các món ăn Bắc Kinh và Tàu chính hiệu, cũng như điểm sấm ăn bao bụng và Vịt Bắc Kinh; Decibel Lounge ở đường Phan Kế Bính quận 1, gần chùa Jade Emperor Pagoda, bán đồ ăn Miền Địa Trung Hải, miền Nam Âu Châu. D’Nyonya Penang, Halal @Saigon , đường Đông Du quận 1, Four Season Restaurant , đường Thi Sách quận 1, Vn .Galal đường Phạm Hồng Thái phường Bến Thành, quận1, bán đồ ăn Mã Lai Á song song với đồ ăn Việt Nam. Không thể bỏ quên các tiệm nấu các món ăn Việt như Phở 19 ở đường Nguyễn Trải quận 5 vừa bán Phở vừa bán thịt bò kho, giá rẻ; Phở 24 , một dây chuyền bán phở sạch sẽ khắp TP HCM, tuy nên gạt đi Phở 24/24 giả hiệu ở đường Phạm Ngũ Lảo qúa đắt ; Phở Quỳnh cũng ở đường Phạm Ngũ Lảo, phở dân địa phương rất thèm ăn và bán cho dân ba lô và cũng bán luôn cả bánh mì que Pháp thời xa xưa ; 3 tiệm Phở 2000 , một tiệm bán chung với I Love Burger ngay bên cạnh Chợ Bến Thành và tiệm thư” ba cuối đườngLê ThánhTôn . Đây là tiệm phở cựu tổng Thống Bill Clinton ghé ăn, có bán luôn cả các món ăn Viêt Nam kể cả các món hải sản và món cà ry chay tuyệt cú ; Phở Bò Viên Quốc Ký đường Ngô Đức Kế gần đường Nguyễn Huệ quận1, giá rẽ và ngon, bán cùng nhiều lọai Mì ; Bún Bò Huế ở đường Ngô Thời Nhiệm, quận 3, vài khối nhà cách dinh Thống Nhất, bán bún bò ngon nhất so với hàng trăm tiệm bán bún bò Huế ở Sài Gòn , mọi vật liệu bún , thịt , nước xúp đều siêu quần, gây xúc động; Bún Chả Vân Anh ở góc đường Trường Sơn, đường chánh đến phi trường Tân sơn Nhất, không có máy lạnh, không có thực đơn , không có phòng cầu tiêu rửa tay - toa let - toilet, không tường,không nói tiếng Anh, chỉ có bún chả - grilled pork Hà Nội - Thăng Long , bún mát lạnh, nước chấm đủ lọai gia vị hành, tỏi, tiêu ớt, gừng nghệ, sả và nhiều lọai rau cải tùy lựa chọn ; Thiện Duyên Bến Thành đường Calmette gần trạm xe búyt Thành Phố, bán đồ chay - vegetarian ; Trang đường Cống Quỳnh, bán đồ ăn địa phương gồm cả cua hấp, cua muối tuyệt hảo; Hương Đồng nay dời cách xa trung tâm Thành Phố hơn đến đường HuỳnhTịnh Của, phần lớn bán các món ăn miền Nam, có thể có chuột đồng, ếch tòan thân, cháo bồ câu, gà ta nướng luôn cả đầu- chân… ; Hà Nội Ơi Bistro ở đường Nguyễn Đình Chiểu, quận 3, trải dài trên hai tầng, bán các món ăn Việt kim cỗ, nhất là vài món đặc biệt miền Bắc ,do chủ nhân kiêm đầu bếp Thùy Linh nấu nướng; Thùy Linh là môt ca sĩ lừng danh ban 5DK ( ? ) trình diễn nghệ thuật hiếm có địa phương, lọai Âm Nhạc Thế Giới -World Music. Ca sĩ trong nước, diễn viên tài tử, các nghệ sĩ danh vang đủ lọai, dân địa phương và du khách ngọai quốc ồ ạt tới bistro này, thưởng thức không khí và thức ăn cận đại - cổ điển Việt Nam độc đáo của bistro; Baotique Bar and Restaurant ở đường Tôn Thất Thiệp, quận 1, dọn những món ăn Việt cận đại và một lọat lựa chọn rượu vang ngon do đầu bếp - chef Michael Bảo từ New York về , nhưng giá lại rất phải chăng. Đáng khuyến cáo là các món hải sản rất thú vị của tiệm. Các tiệm ăn pha lẫn cách nấu nước nhà và quốc tế nay qúa nhiều ở Sài Gòn, không kể xiết nổi. Có lẽ cần nhắc qua cho Việt Kiều ở Hoa Kỳ, xem ti vi Mỹ CNN hàng ngày, tiệm The Lunch Lady ( Nguyễn Thị Thanh) ở đường Hòang Sa , đã được Anthony Bourdain trình diễn ở đài này. Rất phổ thông cho dân địa phương vì có rất nhiều món, không đương nhiên là cao phẩm, các món mì, bún thay đổi mỗi ngày … Các tiệm bánh ngọt , bánh mì Sài Gòn đáng đến mua là ABC Bakery & Cafe đã kể rồi; 5 tiệm Bread Talk rẽ nhưng ăn ngon; Crumbs Bakery ở đường Cống Quỳnh ; Gloria Jeans, bánh ngọt ngọai quốc nhưng giá cả rẽ Việt Nam; L’ Amour Bakery & Cafe ở đường Hai Bà Trưng bán những lựa chọn tốt về bánh sừng bò - croissants , bánh cuộn - scrolls, bánh ngọt nhân thịt, mứt- pies, bánh ga tô - cakes và kẹo , mứt - goodies khác; Tous les Jours đường Trần Hưng Đạo quận 1, phải tự mua lấy bánh. Các tiệm cà phê Sài Gòn cũng vô số kể. Như chúng ta đều biết Viêt Nam là nước xuất khẩu cà phê đứng hàng thứ hai thế giới sau Brasil (nếu chỉ kể cà phê vối Robusta nhiều cafêin thì Việt Nam đứng hạng nhất ), cho nên uống cà phê rất phổ thông ở nước nhà. Việt Nam là một thiên đường cho ai thích uống cà phê. Kiểu uống Cà phê Virêt Nam vừa ngọt vừa mạnh mẽ ( đắng!). Từ chánh nên nhớ là cà phê sửa ( pha sửa đặc có đường), cà phê đá - ice và cà phê nóng - hot. Cà phê đá rất đắng, theo thị hiếu Mỹ, cá phê sửa đá cũng ngọt không kém sửa đặc có đường .Cà phê (sửa) nóng chế bằng một dụng cụ kim lọai đặt trên tách cà phê, chỉ cần lấy uống khi bớt nóng, cầm không phỏng da . Các cách pha chế cà phê Expresso, Cappuccino, Cà phê phin- filter Mỹ nay đều phổ cập ở quận du lịch Sài Gòn , nhưng giá thường cao 2-8 lần hơn kiểu cà phê địa phương. Các tiệm nhậu bia - la de Sài Gòn có thể chia ra hai lọai, tìm bia vô chai và bia hơi rất dễ dàng . Hiện tượng độc đáo ở Viêt nam là có thể tìm thấy các tiệm bia nhỏ , bán bia Tiệp Khăc- Czech hay Đức. Đa số các hảng chế tạo bia nhập khẩu hốt bố- houblons, hops và mạch nha - malt từ Cộng Hòa Tiệp Khắc hay Đức Quốc , thơm phức mùi bia hơn là các bia địa phương. Có chừng10 tiệm bia mini - microbreweries, nhưng đa số ở trung tâm Sài Gòn . Tiệm Lion Brewery ở gần trung tâm nhất và tiệm bia bán ba lọai bia vòi - on tap là Hoa Viên bán bia đen, bia nâu lạt - blond và cả bia trên vòi bia urquell pilsner nhập khẩu . ...
Sẽ tiếp phần VI : các khu đô thị - phố mới tân kỳ và thiếp lập 5 thành phố vệ tinh tương lai
( Irvine, Nam Ca Li, Hoa Kỳ ngày 20 tháng 9 năm 2014)
