. - Nga buôn bán với Tàu

26/10/2014

Cập nhật về Nga Buôn bán với Tàu ( Trung Quốc )

G S Tôn Thất Trình

Chống trả Hoa Kỳ và Âu Châu buộc tổng thống Nga Vladimir Putin ngã qua giúp địch thủ lớn nhất phương Đông của Nga. Ngày 13 tháng 10 năm 2014 , một phái đoàn Trung Quốc do thủ tướng Lý Khắc Cường – Li Keqiang dẫn đầu đã ký kết một thỏa hiệp trao đổi 25 tỉ đồng yuan-nhân dân tệ Tàu với đồng rúp- rubles Nga trong vòng 3 năm . Thỏa hiệp cốt để bảo vệ các công ty họat động ở Nga và Trung Quốc lợi lộc khỏi bị đánh thuế hai lần và hợp tác về các hệ thống thông hành bằng vệ tinh và xe lữa cao tốc . Khi Putin lên nắm chánh quyền Nga nhập khẩu ít hơn 1 tỉ đô la Mỹ hàng hóa Trung Quốc , trong khi xuất khẩu 6 tỉ sang Trung Quốc . Thặng dư Nga nay đã trở thành thiếu hụt vì năm 2013, nhập khẩu từ Tàu sang Nga đã vọt lên trên 53 tỉ so với 40 tỉ xuất khẩu sang Tàu , gồm luôn cả dầu lữa và khí dầu . Tưởng cũng nên biết tầm vóc buôn bán Nga - Tàu này là năm 2013, theo ước lượng của Ngân Hàng Thế Giới, tổng lợi tức quốc gia –GDP Việt Nam năm 2013 là 170 tỉ $( tương đương với mức buôn bán Nga - Tàu ), của Singapore là 293 tỉ ( dân số chưa bằng 1/10 Việt Nam ), của Thái Lan là 370 tỉ , hơn gấp đôi Việt Nam , trong khi dân số Thái Lan chỉ trên 60 triệu so với trên 90 triệu dân Việt .

Kinh tế Nga dễ bị thiệt hại, kể từ khi đế quốc Nga Sô Viết sụp đổ năm 1991. Khác thời đó, dân Nga ngày nay nhất trí ủng hộ Putin. Và nhờ dự trữ ngọai tệ và vàng kim lên đến 455 tỉ đô la , Nga không vở nợ đâu, theo lời bà Lipman , thuộc Sở Thống kê Liên Bang Hoa Kỳ (?). Bà nói kinh tế Nga lúc đó tệ hại hơn, nhưng vị trí địa lý chánh trị Nga tốt đẹp hơn, vì có sự hổ trợ của Hoa Kỳ và Âu Châu. Phát ngôn viên của Putin là Dmitry Peskov không trả lời khi được yêu cầu bình luận.

Thắt chặc sâu đậm hơn giữa Nga và Trung Quốc có thể dội lại khắp Đông Á khi Putin thỏa mãn mong muốn của Tàu láng giềng về võ khí đúng nghệ thuật khoa học kỷ thuật mới nhất . Tuồng như Nga sẳn sàng ký những khế ước cung cấp những hệ thống hỏa tiễn S – 400 và các máy bay chiến đấu phản lực Su- 35 cho Tàu, đầu năm 2015, theo lời Vasily Kashin, một chuyên viên về Trung quốc , thuộc Trung Tâm Phân Tích Chiến Lược và Kỷ Thuật ở Mạc Tư Khoa - Moscow. Nga cũng có thể cung cấp cho Tàu lọai tàu ngầm mới nhất là Amur 1650. Nhắc lại là hỏa tiễn S- 400 ( Nato gọi là SA 21- Growler ) là hỏa tiễn trung tầm và tầm xa ( 250 – 400 km ), Nga đưa vào họat động năm 2007 thay cho lọai S- 300 cũ kỷ hơn và có thể còn hửu hiệu hơn lọai Patriot của Mỹ nữa. Nga đang chế tạo S- 400 tân tiến hơn năm 2013 và S- 500 năm 2014. Còn Sukhoi Su- 35 họa kiểu từ 1993 để thay thế các Su – 30, đã họat động năm 2000, không kém gì F – 35 ( và F 35 A1) của Mỹ. Nga cũng sẽ cho bay năm 2016( ? ) Su T-50 là máy bay chiến đấu lén lút- stealth fighter .

Những dàn xếp võ khí này có thể khởi động một cuộc chạy đua võ khi qui ước theo Omar Larani , một nhà phân tích quân sự cho Stratfor, một hảng phân tích hiểm nguy chánh trị địa lý ở Hoa Kỳ . Lamrani nói: Nhât, Đài Loan , Phi luật Tân và Việt Nam đã lo ngại về quân sự Trung Quốc , và những lo ngại này sẽ tăng thêm nếu Trung Quốc có thêm thiết bị Nga. Hỏa tiễn S-400, hiện chỉ có Nga sử dụng , sẽ giúp Trung Quốc nới rộng tầm bắn gồm tất cả không phận Đài Loan, trong khi Su-35, chiến đấu thế hệ mới nhất của Nga , sẽ tăng cường mạnh mẽ thêm không lực Trung Quốc. Nga đã bán võ khí cho Tàu từ nhiều chục năm qua, nhưng Nga đã giữ lại cho mình những võ khí tiến tiến nhất, vì Trung Quốc thường dùng công nghệ ngược, đảo chiều –reverse engineering để tạo những cách đánh gục địch thủ .

Nga đã thay Đức trở thành nước lớn nhất buôn bán cùng Trung Quốc năm 2011, nhưng trước khi bị trừng phạt, Nga vẫn giữ kiểm sóat nghiêm nhặt về đầu tư của Tàu. Thương thảo quan trọng nhất tính theo giá trị kích thước và chiến lược đuợc nhân viên trực tiếp với Putin xem xét . Năm 2013, Trung Quốc mua 12.5 % của hảng Nga Uralkali, Công ty sản xuất bồ tạt - potash lớn nhất thế giới và hảng China National Petroleum đồng ý trả trước cho Rosneft , do cộng tác viên với Putin là Igor Sechin quản lý , gía 70 tỉ đQ la một phần của 270 tỉ đô la , một thương thảo cho 25 năm cung cấp. Tiếp theo, Rosneft trả 85 tỉ đô la cho 10 năm thỏa thuận với Sinopec Tàu và China National Petroleum mua 20% dự án khí dầu thiên nhiên Bắc Cực của Novatek , trên một gía trị đô la không cho biết .

Trước năm nay 2014, khi Nga cần nhiều tiền mặt, Nga bắt đầu cống hiến cho Trung Quốc một bộ trữ đầu tư tiềm thế rộng lớn hơn , đặc biệt trên phương diện nguyên liệu thô . Tháng năm 2014, Trung Quốc thực hiện mục tiêu tìm kiếm đã lâu ngày là bảo đảm các cung cấp khí dầu Nga cho 30 năm theo tổng gíá 400 tỉ . Nhưng thương thảo này đã làm xong trước khi đổ sụp các giá cả hàng hóa. Theo Alexei Maslov, giám đốc Trường Nghiên Cứu Á Châu ở Đại Học Cao Cấp Kinh Tế tại Moscow: ưu tiên tối thượng là đa dạng hàng hóa, vì 70% xuất khẩu Nga là nguyên liệu thô . Nga, muốn bớt thành phần này , nhưng Trung Quốc không chịu . Cũng theo Maslov, Tàu là những nhà đầu tư rất kiên cường , kiên nhẫn, cảm giác là Nga đang cần thêm tiền mặt , cho nên Tàu giữ lại những thâu mua chánh . Tàu có đủ tiền mặt để mua . Năm 1979, khi Đặng Tiểu Bình bắt đầu cải cách kinh tế, sản xuất Trung Quốc chỉ mới bằng 40% Cộng Hòa Nga Sô Viết , nay là Liên bang Nga, theo một nghiên cứu của Trung Tâm Cải Cách Âu Châu. Đến năm 2010, sản xuất của Trung Quốc đã lớn 4 lần hơn địch thủ (Nga ) .

( Phỏng theo Bloomberg Businessweek số 20/10/2014 – 26/10/ 2014 )